Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

Conchologie

Plaat 53 uit Ernst Haeckels Kunstformen der Natur (1904) met afbeeldingen van zeeslakkensoorten die hij als Prosobranchia classificeerde

Conchologie of conchyliologie (in het Nederlands een verouderde term; thans nog wel in gebruik in het Frans) is de studie van de schelpen van weekdieren (stam der Mollusca). De systematiek en taxonomie van mollusken is voor een deel gebaseerd op schelpkenmerken. De studie hiervan behoort tot de conchologie. Het belang is tegenwoordig minder groot dan vroeger omdat onderzoek van anatomie, eiwitten, DNA etc., dus het onderzoek aan de 'weke' delen van de dieren, dit voor een deel heeft overgenomen.

Een ander belangrijk onderdeel van de conchologie is de studie van fossiele schelpen. Doel hiervan kan zijn de evolutionaire ontwikkeling van de diergroep te bestuderen maar toepassing in de geologie als hulpmiddel bij de bepaling van (relatieve) ouderdom biostratigrafie of de ontstaanswijze (paleo-ecologie) van aardlagen komt meer voor.

Het verzamelen van schelpen en het aanleggen van een collectie is een bezigheid die eveneens tot de conchologie behoort. Het verzamelen van schelpen kent al een oude historie die in de Nederlanden van de 17e eeuw vooral door de rijkere mensen werd beoefend. Het aanleggen van schelpenkabinetten was daarbij vooral een statussymbool. Schelpencollecties worden tegenwoordig voor verschillende doeleinden aangelegd. Wetenschappelijke collecties (in musea, maar vaak ook bij particuliere verzamelaars) dienen vooral een taxonomisch doel. Echter heel vaak worden schelpen puur om hun esthetische waarde verzameld.

De conchologie is een tak van de malacologie. In de malacologie bestudeert men naast de schelp o.a. ook de anatomie van de weke delen van het dier. Het onderscheid tussen conchologie en malacologie is overigens niet zo scherp meer als dat ooit was. Veel malacologen beschouwen zich concholoog en omgekeerd. Ook bij verenigingen is dat zo. Bij conchologische verenigingen worden ook typisch malacologische zaken bestudeerd, terwijl het omgekeerde ook geldt. Het onderscheid in de naamgeving bij verenigingen is veelal historisch bepaald en dekt niet meer de oorspronkelijke inhoud.

Nederlandstalige schelpengidsen

Europese schelpen

  • Bruyne, R.H. de (1991) Schelpen van de Nederlandse kust Jeugdbondsuitgeverij Stichting Uitgeverij KNNV, 165 pag.
  • Bruyne, R.H. de (2020) Veldgids Schelpen KNNV Uitgeverij, ISBN 978-905-0116-862, 302 pag.
  • Campbell, A.C. (1994) Tirion gids van strand en kust Tirion Baarn, 320 pag. ISBN 90-5121-477-4
  • Delsaerdt, A. & Steppe, L. (1995) Schelpen op de Belgische kust Gloria Maris 34(1-2): 1-20
  • Entrop, B. (1972) Schelpen vinden en herkennen Thieme-Zutphen, 3e druk, 320 pp.
  • Gittenberger, E., Backhys, W., Ripken, Th.E.J. (1984). De landslakken van Nederland KNNV, Hoogwoud, 184 pag. [2e druk]
  • Gittenberger, E., Janssen, A.W., Kuijper, W.J., Kuiper, J.G.J., Meijer, T., Velde, G. van der & Vries, J.N. de (1998) De Nederlandse zoetwatermollusken. Recente en fossiele weekdieren uit zoet en brak water Nederlandse Fauna 2. Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, KNNV Uitgeverij & EIS-Nederland, Leiden, 288 pp.
  • Hayward, P.J., Nelson-Smith, T. & Shields, C. (1999) Tirion gids van kust en strand : flora en fauna Tirion uitgevers, 352 pag. ISBN 90-5210-327-5
  • Kaas, P. en Broek, A.N.Ch. ten (1942) Nederlandse Zeemollusken Wereldbibliotheek NV, Amsterdam, 232 pag.
  • Moerdijk, P.W., Janssen, A.W., Wesselingh, F.P., Peeters, G.A., Pouwer, R., Van Nieulande, F.A.D., Janse, A.C., Van Der Slik, L. (†), Meijer, T., Rijken, R., Cadée, G.C., Hoeksema, D., Doeksen, G., Bastemeijer, A., Strack, H., Vervoenen, M., Ter Poorten, J.J., 2010. De Fossiele Schelpen van de Nederlandse kust. -- In: Geologie van Nederland, NCB NATURALIS, Leiden, 320 pp.; ISBN 978-90-5011-342-7.

Wereldzeeën

  • Lindler, G. (2001) Tirion schelpengids - Tirion, 320 pp., ISBN 90-5210-409-3
  • Oliver, A.P.H. (1978) Elseviers schelpengids Elsevier, 2e druk, 320 pp.
  • Sabelli, B., (1982) Thieme's schelpengids Thieme-Zutphen, 508 pp.

Zie ook

Verenigingen

Schelpen aan de Belgische en Nederlandse kust

Kembali kehalaman sebelumnya


Index: pl ar de en es fr it arz nl ja pt ceb sv uk vi war zh ru af ast az bg zh-min-nan bn be ca cs cy da et el eo eu fa gl ko hi hr id he ka la lv lt hu mk ms min no nn ce uz kk ro simple sk sl sr sh fi ta tt th tg azb tr ur zh-yue hy my ace als am an hyw ban bjn map-bms ba be-tarask bcl bpy bar bs br cv nv eml hif fo fy ga gd gu hak ha hsb io ig ilo ia ie os is jv kn ht ku ckb ky mrj lb lij li lmo mai mg ml zh-classical mr xmf mzn cdo mn nap new ne frr oc mhr or as pa pnb ps pms nds crh qu sa sah sco sq scn si sd szl su sw tl shn te bug vec vo wa wuu yi yo diq bat-smg zu lad kbd ang smn ab roa-rup frp arc gn av ay bh bi bo bxr cbk-zam co za dag ary se pdc dv dsb myv ext fur gv gag inh ki glk gan guw xal haw rw kbp pam csb kw km kv koi kg gom ks gcr lo lbe ltg lez nia ln jbo lg mt mi tw mwl mdf mnw nqo fj nah na nds-nl nrm nov om pi pag pap pfl pcd krc kaa ksh rm rue sm sat sc trv stq nso sn cu so srn kab roa-tara tet tpi to chr tum tk tyv udm ug vep fiu-vro vls wo xh zea ty ak bm ch ny ee ff got iu ik kl mad cr pih ami pwn pnt dz rmy rn sg st tn ss ti din chy ts kcg ve 
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9