|
Castrop-Rauxel
Castrop-Rauxel is een stad en gemeente in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen, gelegen in de Kreis Recklinghausen. De stad telt 73.126 inwoners (31 december 2020)[1] op een oppervlakte van 51,67 km². Castrop-Rauxel ligt in het noordelijke Ruhrgebied aan het Rijn-Hernekanaal (RHK) en aan de Emscher, die het kanaal hier kruist. Indeling van de gemeenteTussen Habinghorst en Rauxel (zie onder), ongeveer in het geografische midden van het gemeentegebied ligt het zgn. Stadtmittelpunkt, met raadhuis en Europahalle, ten westen van de B 235 en ten noorden van de A42. Het noordelijke deel van dit gebied, ten noorden van de Europaplatz (in feite geen plein, maar een zeer brede straat) is het nieuwe politieke en culturele middelpunt van de gemeente. Het zuidelijke gedeelte van dit centrumgebied omvat onder andere een middelbare school en een atletiekbaan. StadsdelenCastrop-Rauxel bestaat uit 15 stadsdelen, waarvan er 14 tot het jaar 1975 zelfstandige gemeentes waren. Stadsdeel Schwerin is later afgesplitst van het zuidelijke deel van de stadsdelen Castrop en Rauxel. Deze stadsdelen zijn:
BevolkingsstatistiekBron: website van de gemeente[2]. Cijfers ultimo 2018. Totale bevolking per die datum: 75.344 personen.
De 18 statistische stadsdistricten komen grosso modo overeen met de 15 hiervoor opgesomde stadsdelen. Maar Henrichenburg is opgesplitst in een gedeelte oostelijk resp. westelijk van de Bundesstraße 235. Ickern is opgesplitst in een gedeelte noordelijk resp. zuidelijk van de Bundesautobahn 2, en in het zuidoosten de Emscher. En Rauxel is opgesplitst in een gedeelte noordelijk resp. zuidelijk van de Bundesautobahn 42. Ultimo 2019 beleden 28 % van de inwoners van Castrop-Rauxel de evangelisch-lutherse gezindte van het christendom, 33 % was rooms-katholiek en 39 % was aanhanger van een andere geloofsgemeenschap, dan wel atheïst. Ligging, infrastructuurBuurgemeentenDe volgende gemeentes grenzen aan Castrop-Rauxel:
WegverkeerDoor het stadsgebied lopen de Autobahn A2 (Oberhausen–Berlijn; aan de noordkant), de Autobahn A42 (Kamp-Lintfort–Dortmund; 5 km zuidelijker, parallel aan de A2) en de Autobahn A45 (Dortmund–Aschaffenburg, aan de oostkant van de gemeente). Op het Autobahnkreuz Castrop-Rauxel-Ost kruist de A42 de A45. De Bundesstraße 235 van Senden naar Witten, die verbonden is met opritten van de Autobahn A40/Bundesstraße 1 direct over de zuidelijke gemeentegrens met Dortmund, doorsnijdt Castrop-Rauxel van noord naar zuid. Openbaar vervoerDe S-Bahn Rhein-Ruhr, lijn S2, verbindt Castrop-Rauxel Hauptbahnhof met Dortmund Hauptbahnhof met aansluitingen naar o.a. Duisburg. Op dit station stoppen ook treinen van de Rhein-Emscher-Express op het traject Hamm - Düsseldorf Hauptbahnhof v.v.. De kleinere stations Castrop-Rauxel Süd (Altstadt) en Castrop-Rauxel-Merklinde worden bediend door de Emschertal-Bahn (lijn RB 43 van de vervoerder DB Regio) van Dortmund naar Dorsten v.v.. In, van en naar Castrop-Rauxel rijden 18 buslijnen van de maatschappijen Bogestra, DSW21, Straßenbahn Herne–Castrop-Rauxel GmbH of HCR, en Vestische Straßenbahnen GmbH. Een snelbuslijn verbindt Castrop-Rauxel met Datteln. Ten slotte rijdt er een nachtbus van Henrichenburg naar het centrum van Dortmund. Scheepvaart, waterwegenCastrop-Rauxel ligt in het noordelijke Ruhrgebied aan het Rijn-Hernekanaal (RHK) en aan de Emscher, die het kanaal hier kruist. In de gemeente zijn drie voor de professionele binnenscheepvaart opengestelde binnenhavens aan dit kanaal gelegen: de Hafen Victor en de Hafen Rütgers, dicht bij kasteel Schloss Bladenhorst; verder de Kanalhafen Luck ter hoogte van de Wartburgstraße. Hier dichtbij is ook nog de Hafen Marmorit, maar dit is niet meer dan een ligplaats zonder faciliteiten. In het stadsdeel Pöppinghausen bevindt zich nog de AMC-Jachthaven. In Henrichenburg wordt de -voor de scheepvaart niet bruikbare- Emscher onder het RHK door geleid. Tussen Oberhausen en Henrichenburg ligt een langgerekte, smalle strook land tussen de Emscher in het noorden en het RHK in het zuiden. Er is een natuurherstel-project gaande, om de in het verleden gekanaliseerde Emscher te voorzien van een meer natuurlijk aandoend oeverlandschap; daartoe wordt deze langgerekte strook land als "Emscher-eiland" in een natuurgebied met o.a. ooibos omgevormd. GeschiedenisTot aan de Industriële RevolutieBurg Henrichenburg, een kasteel aan de noordrand van de huidige gemeente, werd in 1263 voor het eerst in een document vermeld, en in 1787 wegens bouwvalligheid gesloopt. Het behoorde vanaf de middeleeuwen tot aan de Napoleontische tijd, samen met het dorp van die naam, tot het Vest Recklinghausen. Ickern, Castrop en alle andere huidige stadsdelen van Castrop-Rauxel, tot circa 1850 tamelijk onbelangrijke boerendorpen, ten zuiden van de Emscher behoorden in die periode tot het Graafschap Mark. Castrop verkreeg in 1484 de status van Freiheit, met marktrecht, en was dus een vlek. In de 19e eeuw verkreeg Castrop de status Titularstadt, een alleen in het Koninkrijk Pruisen bestaande vorm van enigszins beperkt stadsrecht. In de eerste vier eeuwen van de jaartelling lag er op de plek van de latere kolenmijn Erin een door Germanen bewoond dorp, waarvan de bewoners handelscontacten onderhielden met het Romeinse Rijk. In de tijd van Karel de Grote begon de kerstening van de hier wonende Saksen. Mogelijk is in deze tijd het dorp Castrop (betekenis van de naam ongeveer: dorp nabij de graanopslagloods) ontstaan. Het in de middeleeuwen ontstane dorp Rauxel (Rouchsele) zou volgens de gemeentewebsite zijn naam ontlenen aan een moerassige weide, of een vestigingsplaats, waar veel roeken voorkwamen. Mijnbouwgeschiedenis 1867-1984De stad, die in 1847 aansluiting op het spoorwegnet kreeg, heeft zijn ontwikkeling te danken aan vier steenkoolmijnen (Duits: Zechen). Dit waren:
De mijnen zijn dus sinds begin 1984 alle gesloten, maar enkele industriële monumenten en landschapselementen getuigen nog van het mijnbouwverleden. De mijn Erin werd door William Thomas Mulvany, een industrieel uit Ierland, gesticht, die de mijn naar zijn vaderland noemde; deze invloedrijke persoonlijkheid bevorderde ook de paardensport (waar Mulvany een groot liefhebber was) te Castrop-Rauxel en initieerde op zijn zomerresidentie Haus Goldschmieding ook een jaarlijkse hindernisrace. Belangrijker is, dat Mulvany bekend was met de techniek en logistiek van de steenkoolmijnbouwsector in Engeland, die in het midden van de 19e eeuw verder was ontwikkeld dan in Duitsland. Mulvany voerde, mede door het aantrekken van Engels personeel in leidinggevende technische functies, deze vernieuwingen ook in het Ruhrgebied in. Hierdoor waren Mulvany's mijnen[3] enige tijd zeer winstgevend. Vanaf ca. 1870 (overige aspecten)Castrop-Rauxel ontstond in 1926 als samenvoeging van de kleine stad Castrop en een reeks plattelandsgemeenten die destijds het Amt Rauxel vormden. Het stadsrecht van Castrop ging daarbij op de gehele gemeente over. Henrichenburg werd in 1975 pas bij Castrop-Rauxel gevoegd. Van 1923 tot 1938 was Castrop-Rauxel officiële vestigingsplaats van de belangrijke Klöckner-Werke (schroot- en metaalhandel; machinebouw). Dit concern is in de recentere tijd gevestigd te Salzgitter. Van 1956-2001 stond er in stadsdeel Habinghorst een grote kolencentrale, met een markante, 230 meter hoge fabrieksschoorsteen, die in 2008 is gesloopt. Castrop-Rauxel heeft zich in de tijd na de Tweede Wereldoorlog de reputatie verworven, zich bijzonder in te zetten voor Europese samenwerking en vriendschap. In dit kader is de stad driemaal met een bijzondere onderscheiding geëerd:
De bouw van een nieuw stadscentrum rondom de huidige Europaplatz, tussen Habinghorst en Rauxel vond in de jaren 1970 en 1980 plaats. EconomieDe gemeente heeft het probleem, dat het gemiddeld bruto-inkomen per hoofd van de bevolking duidelijk beneden het gemiddelde van geheel Noordrijn-Westfalen ligt. Industrie en nijverheid
Van de grootschalige industrie, die Castrop-Rauxel tot het eind van de 20e eeuw kenmerkte, is alleen Rütgers, een chemische fabriek met ruim 700 medewerkers nabij Bladenhorst overgebleven. Een voor deze fabriek gebouwd wijkje met personeelswoningen in Bladenhorst is tot architecturaal monument verklaard. De talrijke bedrijfsterreinen huisvesten sindsdien vooral midden- en kleinbedrijf, doorgaans van niet meer dan lokaal of regionaal belang. Dienstensector
Cultuur e.d.Het Forum Europaplatz, gelegen op de als Stadtmittelpunkt aangeduide locatie, is een gebouwencomplex dat als multifunctioneel congres-, evenementen- en cultuurcentrum wordt gebruikt. Centraal hierin zijn de Stadthalle en de Europahalle, ontworpen door de architect Arne Jacobsen uit Denemarken, die ook het nieuwe raadhuis ontwierp. Het sedert 1933 bestaande Westfälische Landestheater zetelt te Castrop-Rauxel. De onder de afkorting WLT bekende instelling, die niet zelf over een eigen toneelgezelschap beschikt, organiseert toneel- en aanverwante voorstellingen in geheel Noordrijn-Westfalen. De premières vinden steeds in Castrop-Rauxel plaats. Men beschikt over de mogelijkheid, voorstellingen te houden in de hierboven genoemde grote zalen. Maar men beschikt in de gemeente ook over een openluchttheater met 500 plaatsen en over een tweede openluchttheater in een voormalig openluchtzwembad, waar vaak kinder- en jongerentheater wordt opgevoerd. Het WLT wordt tot de belangrijkste instellingen voor podiumkunst van de deelstaat gerekend. Verscheidene bekende Duitse acteurs hebben aan optredens bij het WLT een belangrijke vooruitgang in hun carrière te danken. Het WLT is zeer actief om kinderen en tieners te enthousiasmeren voor de toneelkunst. Castrop-Rauxel kent enige muziekcultuur op het gebied van de rock- en aanverwante popmuziek. De bands Positive Strike en Electric Callboy komen er vandaan[4], tot en met 2019 vonden er jaarlijks ook twee rockfestivals plaats. Een belangrijk deel van het plaatselijke uitgaansleven is in Habinghorst aan de Lange Straße geconcentreerd. Bezienswaardigheden, natuurschoon, toerisme
Stedenpartnerschappen
Castrop-Rauxel was sedert 1950 de zusterstad van het Nederlandse Delft; deze jumelage is echter in 2000 beëindigd. SportMede door de jumelage met Delft is in de jaren 1950 een actieve korfbalclub ontstaan, die nog steeds in heel Duitsland toonaangevend is. Andere sporten, waarin men te Castrop-Rauxel op hoog niveau actief is, zijn de biljartsport, met name de spelsoort driebanden, en het roeien: een aantal roeiers uit de gemeente heeft eremetaal behaald bij Olympische Spelen en wereldkampioenschappen. Castrop-Rauxel zelf heeft, en had in het verleden ook, geen voetbalclubs van absoluut topniveau. Wel heeft de gemeente veel goede voetballers voortgebracht, die in de directe omgeving carrière maakten, o.a. bij Schalke 04 in Gelsenkirchen en bij Borussia Dortmund. Belangrijke personen in relatie tot de gemeenteGeboren
Overigen
AfbeeldingenKerkgebouwen e.d.
Overige
Bronnen, noten en/of referenties
 ·  ·    Zie de categorie Castrop-Rauxel van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg){kind=small}
