Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

Bernardino Telesio

Bernardino Telesio
Standbeeld van Bernardino Telesio op de Piazza XV marzo in Cosenza
Standbeeld van Bernardino Telesio op de Piazza XV marzo in Cosenza
Persoonsgegevens
Naam Bernardino Telesio
Geboren Cosenza, 1509
Overleden Cosenza, 1588
Land Italië
Beroep Filosoof en natuurwetenschapper
Portaal  Portaalicoon   Filosofie

Bernardino Telesio (Cosenza, 1509 - aldaar, 1588) was een Italiaans filosoof en natuurwetenschapper.

Telesio kwam uit een adellijke familie in Cosenza, een stad in Calabria, Zuid-Italië. Hij werd in Milaan opgevoed door zijn oom, Antonio, zelf een geleerde en een eminent dichter, en later in Rome en Padua. Zijn studies omvatten een breed spectrum van onderwerpen: de klassieken, wetenschap en filosofie, die deel uitmaakten van het curriculum van renaissancestudenten. Gewapend met deze achtergrond begon hij zijn aanval op het middeleeuwse aristotelisme dat in die tijd opgang maakte in Padua en Bologna. In 1553 huwde hij en vestigde zich in Cosenza, waar hij de belangrijkste figuur werd aan de Academie, die gesticht was door Aulo Giano Parassio in 1511. In 1563, of misschien twee jaar later, verscheen zijn grote werk De Rerum Natura Iuxta Propria Principia (Over de aard der dingen volgens hun eigen principes), waarna hij vervolgens een groot aantal wetenschappelijke en filosofische werken van minder belang publiceerde. Zijn afwijkende denkbeelden wekten de woede van de kerk op, vooral door zijn sympathie voor het aristotelisme. Korte tijd na zijn dood werden zijn boeken op de Index geplaatst.

Werk

Telesio wijdde zijn hele leven aan het grondvesten van een nieuw soort natuurfilosofie, die beschouwd kan worden als een vroege verdediging van het empirisme, verbonden met zijn kritiek op het aristotelisme en de fysiologie van Claudius Galenus. Hij verweet hun beiden ingewikkelde redeneringen boven zintuiglijke waarneming en empirisch onderzoek te verkiezen. Zijn hevige aanvallen op deze en andere autoriteiten uit de westerse filosofische en medische traditie bracht Francis Bacon ertoe om over hem te spreken als de eerste van de modernen (Opera omnia vol.III, 1963, p. 114)

  • Voornaamste werk: De rerum natura iuxta propria principia (Napels, 1586) is een uitgebreide verhandeling in negen boeken over kosmologie, zintuiglijke waarneming, biologie, de rede en ethiek.
  • Quod animal universum ab unica animae substantia gubernatur werd in zijn tijd nooit gedrukt, maar richtte zich tegen Galenus' concepten van fysiologie en psychologie.
  • In een aantal kleinere werkjes behandelt Telesio uiteenlopende onderwerpen als kleuren, dromen, geologie en meteorologie, waarvan er enkele gepubliceerd werden in Rome in 1565: (De iis quae in aere fiunt et de terremotibus; De colorum generatione; De mari).
Kembali kehalaman sebelumnya


Index: pl ar de en es fr it arz nl ja pt ceb sv uk vi war zh ru af ast az bg zh-min-nan bn be ca cs cy da et el eo eu fa gl ko hi hr id he ka la lv lt hu mk ms min no nn ce uz kk ro simple sk sl sr sh fi ta tt th tg azb tr ur zh-yue hy my ace als am an hyw ban bjn map-bms ba be-tarask bcl bpy bar bs br cv nv eml hif fo fy ga gd gu hak ha hsb io ig ilo ia ie os is jv kn ht ku ckb ky mrj lb lij li lmo mai mg ml zh-classical mr xmf mzn cdo mn nap new ne frr oc mhr or as pa pnb ps pms nds crh qu sa sah sco sq scn si sd szl su sw tl shn te bug vec vo wa wuu yi yo diq bat-smg zu lad kbd ang smn ab roa-rup frp arc gn av ay bh bi bo bxr cbk-zam co za dag ary se pdc dv dsb myv ext fur gv gag inh ki glk gan guw xal haw rw kbp pam csb kw km kv koi kg gom ks gcr lo lbe ltg lez nia ln jbo lg mt mi tw mwl mdf mnw nqo fj nah na nds-nl nrm nov om pi pag pap pfl pcd krc kaa ksh rm rue sm sat sc trv stq nso sn cu so srn kab roa-tara tet tpi to chr tum tk tyv udm ug vep fiu-vro vls wo xh zea ty ak bm ch ny ee ff got iu ik kl mad cr pih ami pwn pnt dz rmy rn sg st tn ss ti din chy ts kcg ve 
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9