Averbode

Averbode

Deelgemeente in België
Situering
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Vlaams-Brabant
Gemeente	Scherpenheuvel-Zichem
Fusie	1977
Coördinaten	51° 2′ NB, 4° 59′ OL
Algemeen
Oppervlakte	9,19 km²
Inwoners (1/1/2020)	3.409 (371 inw./km²)
Overig
Postcode	3271
Netnummer	013
NIS-code	24134(E)
Detailkaart
Portaal    België

Averbode is een deelgemeente van Scherpenheuvel-Zichem in de Belgische provincie Vlaams-Brabant. De dialectnaam voor Averbode is "Eiverbeu", “Eiverbeur” of "Everbeur". Van 1928 tot 1977 was Averbode een zelfstandige gemeente. Geografisch en taalkundig behoort Averbode tot de Zuiderkempen.

In de onmiddellijke omgeving van de Abdij van Averbode, gesticht in 1134, was eeuwenlang nauwelijks bewoning. Pas in het laatste kwart van de 19e eeuw was er sprake van het gelijknamige gehucht, soms ook Everbode en Den Haak genoemd.

De oprichting van de Broederschap van Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart in 1877 bezorgde de abdij landelijke bekendheid als bedevaartsoord. Langs de voorheen vrijwel onbebouwde Westelsebaan verschenen café-restaurants, hotels, een souvenirwinkel en andere handelszaken. Vanaf 1900 werd de nieuwe wijk, die informeel Het Faubourg werd gedoopt, bediend door de stoomtram Zichem-Turnhout.

De komst van een drukkerij en uitgeverij, een nevenproduct van de Broederschap, zorgde ervoor dat het bevolkingsaantal snel zou aangroeien. Er kwamen scholen, coöperatieve bedrijven (melkerij, houtzagerij, stroomdistributie) en verenigingen, zoals de door Ernest Claes vereeuwigde fanfare De Sint-Jansvrienden. Langzamerhand rijpte het plan voor een onafhankelijke gemeente Averbode. Het zou tot 1928 duren vooraleer het gehucht zich losmaakte van de gemeenten Testelt en Zichem.

• De Abdij van Averbode, die buiten het dorpscentrum ligt, domineert de omgeving. Aan de Prins de Merodelaan werd in 1978 een eigentijdse parochiekerk opgetrokken naar een ontwerp van Luc De Boe, de Sint-Jan Baptistkerk.
• Bij de abdij bevinden zich het Mariapark (1936-1960), de neogotische Kroningskapel (1912) en de Heilig-Kruiskapel (1844), in de volksmond 't Zwart Kapelleke genoemd.
• De Sint-Barbarakapel

Averbode ligt in de Zuiderkempen. In de omgeving liggen getuigenheuvels waarvan de Weefberg, met 47 meter, het hoogste punt is. Ten zuiden van Averbode stromen de Demer en de Hulpe.

Averbode wordt ingesloten door twee natuurgebieden: Averbode bos en heide in het noorden en de Demerbroeken in het zuiden.

• Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december
• 1928: het ontstaan van de gemeente Averbode uit de gemeenten Testelt (4 km² met 500 inwoners) en Zichem (5 km² met 1100 inwoners)

• Volleybalclub VC Averbode speelde meerdere seizoenen op het hoogste nationale niveau en speelde meermaals Europees
• Voetbalclub Everbeur Sport Averbode speelde een tiental seizoen in de nationale reeksen.

• De dreef met ijsventers wordt in de volksmond ook wel de lekdreef genoemd.
• Samen met Haasrode, dat eveneens in 1928 onafhankelijk werd, was Averbode decennia lang de jongste gemeente van België.
• Sint-Jan-Baptist is de patroonheilige van Averbode. In de raadszaal van het voormalige gemeentehuis prijkt een schilderij dat Sint-Jan afbeeldt.
• Over de Galgenberg, die voor 1950 in de buurt van de Galgenbergstraat (vroeger: Diestsestraat) lag, wordt gezegd dat er beenderen gevonden zijn en dat er lang geleden mensen zijn opgehangen.

• 
  De Kleine Tamboer van Rene Huybrechts - Ernest Claes als tamboer van de fanfare De Sint-Jansvrienden
• 
  De abdijkerk
• 
  Dreef voor de abdij met ijskarren

Zichem, Testelt, Ter Hoeve, Blauberg, Veerle-Heide, Okselaar

Zie de categorie Averbode van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.