Adjudant (rang)

Een adjudant is iemand die in de militaire hiërarchie boven de sergeant en de sergeant-majoor staat. Het is de hoogste onderofficiersrang.

Bij de Nederlandse Koninklijke Landmacht is het rangonderscheidingsteken gelijk aan dat van de vaandrig, de aspirant-officiersrang; bij de cavalerie, de artillerie en de Koninklijke Marechaussee wordt deze rang echter aangeduid met 'kornet'. Bij de krijgsmacht wordt deze rang formeel aangeduid als 'adjudant-onderofficier' (Aoo).

Koninklijke Landmacht		Koninklijke Luchtmacht		Koninklijke Marine		Koninklijke Marechaussee
Adjudant-onderofficier		Adjudant-onderofficier		Adjudant-onderofficier		Adjudant-onderofficier

Binnen de Nederlandse krijgsmacht vertegenwoordigt de Krijgsmachtadjudant alle onderofficieren van de krijgsmacht. Hiervoor bezoekt de adjudant regelmatig de werkvloer om vervolgens de Commandant der Strijdkrachten te informeren en adviseren. Ook zet hij zich in voor opleiding en training van onderofficieren, begeleidt en coacht hen (mentorschap) en helpt talenten zich (verder) te ontwikkelen.

Bij het Dagelijks Tenue, Gelegenheidstenue, Avondtenue en Avondtenue Tropen is de Krijgsmachtadjudant te herkennen aan een goud-nassaus blauwe nestel met goudkleurige nestelpennen.

Periode	Naam	Afbeelding	Krijgsmachtdeel
1 september 1996 – 21 september 2001	René Clausen		Koninklijke Landmacht Regiment Limburgse Jagers
7 april 2006 – 7 mei 2010	Erik Nieuwenhuis		Koninklijke Marine
7 mei 2010 – 23 mei 2013	Marinus Dunnewind		Koninklijke Marechaussee
23 augustus 2011 - 25 mei 2016	Ron Boer		Koninklijke Luchtmacht
25 mei 2016 - 2 september 2020	Nico Spierenburg		Koninklijke Landmacht (Lichamelijke Oefening & Sportorganisatie)
2 september 2020 - heden	Rob van Haastrecht		Koninklijke Marine (Mariniers)

Bij de Nederlandse politie was de rang van adjudant in gebruik tot de invoering van de regiopolitie in 1993. Ook hier was het de hoogste onderofficiersrang, tussen brigadier en inspecteur en dus net onder de laagste officiersrang. Toen de rang van adjudant verviel werden alle adjudanten automatisch bevorderd tot inspecteur.

• Informeel wordt bij de Koninklijke Landmacht de persoon met deze rang aangeduid als 'stip', naar het rangonderscheidingsteken.

• Lijst van militaire rangen van de Nederlandse krijgsmacht
• Lijst van militaire rangen van de Belgische strijdkrachten
• Lijst van rangen bij de Nederlandse politie (Adjudant was oude rang bij politie)