|
Ida Gerhardt
Ida Gardina Margaretha Gerhardt (Gorinchem, 11 maaie 1905 - Warnsveld, 15 augustus 1997) wie in Nederlânsk dichteres en klassika. Neist har eigen wurk hat se literatuer út it Latyn en it Hebriuwsk oerset. Koarte biografyDe âlden fan Ida Gerhardt wiene Dirk Reinier Gerhardt en Grietje Blankevoort, dy't boasken yn 1898 en yn Amsterdam wennen. Harren bern wiene Truus (1899), Everardus (1901), dy't mar ien dei it libben hâlden hat, en Ida (1905). De hûshâlding wie yn 1904 nei Gorinchem ferfard, om't Dirk Gerhardt dêr wurk fûn hie as direkteur fan in Ambachtsskoalle. De susters Truus en Ida wiene learderich, wat harren mem net noaske; Ida hie dan ek in minne ferhâlding mei har. Yn 1916 gong Ida, tsjin it sin fan har mem, nei it Erasmiaansk Gymnasium yn Rotterdam, dêr't hja ûnder oaren les krige fan de dichter J.H. Leopold, dy't Ida en ek har lettere libbensgesel Marie van der Zeyde de leafde foar de klassike letteren, filosofy en poëzij bybrocht. Oan de ein fan de jierren 80 waard de dichteres erchtinkend en gie hja mentaal efterút. Sy stoar yn 1997 yn in fersoargingshûs. Marie van der Zeyde wie al yn 1990 wei rekke.[1] Klassike talenNeidat Ida yn 1924 har eineksamen dien hie, gie sy nei Leiden om âlde talen te studearjen. Yn dy snuorje waard har mem geastlik siik en moast hja opnaam wurde yn in ynrjochting, in yngeand barren dêr’t Gerhardt letter yn it gedicht ‘’De Mantel’’ oer ferhellet. Krekt letter waard Ida út it âlderlik hûs set, krige gjin finansjele stipe mear en moast se nei Utert om fierder te studearjen. Dêr moete se Marie van der Zeyde wer, dy’t se ien fan har betide gedichten lêze liet. DichteresIda Gerhardts earste boek - de bondel Kosmos - ferskynde op 9 maaie 1940, ien dei foar it útbrekken fan de Twadde Wrâldkriich. De besetting ynspirearre har ta ien fan har ferneamdste gedichten, 'It Kariljon', dat yn 1945 ferskynde yn har twadde bondel: 'It Fearhûs'. Foar dizze bondel krige se de Lucy B. en C.W. van der Hoogtpriis, mar Ida's famylje misgunde it har. Gerhardt sette lykwols troch en skreau yn Kampen noch trije dichtbondels en hja sette de Georgica fan Vergilius oer yn 't Nederlânsk. Yn 1951 waard Ida frege om har wize fan lesjaan, dy't hja yn Kampen ûntwikkele hie, ta te passen by de Werkplaats Kindergemeenschap fan Kees Boeke. Sy soe dêr dan lieding jaan oan in gymnasiumôfdieling. Yn 1953 ferstoar har heit en yn 1955 ferskynde de bondel 'It Libbene Monogram' (Het Levend Monogram), wêryn't hja de (muoisume) ferhâlding ta har âlden beskreau:
BekendheidYn de jierren santich en tachtich waard Ida Gerhardt mear en mear bekend as skriuwster, mei troch de geunstige resinsjes fan Kees Fens en oaren. It gedicht De Akelei, kaam yn de 60er jierren al yn karlêzingen en waard lêzen op middelbere skoallen. Har troch Johan Polak útjûne klassike dichtbondels hellen regelmjittich werprintingen. Yn 1980 ferskynde de it mânske 'Samle gedichten (Verzamelde gedichten) foar it earst, dat sûnttiids acht kear yn sechtjen jier werprinte is. Betsjutting fan har wurkIda Gerhardt skriuwt yn krêftige wurden oer tema's as: de spannings fan in ûngelokkige jeugd, hypokrisy, en it ferlern gean fan it âlde Hollânske lânskip. Guon fine har tematyk beheind, sa as Hans Warren. Har stylfoarm is klassyk, ûntliend oan dy fan de klassike dichters en skriuwers. Sy fette it dichterskip tige heech op, seach it as in fan God jûn talint. Gerhardt wie leauwich, sa't bliken docht út har wurk, mar stie kritysk foar de benyptens fan it ortodokse kalvinisme oer. Hja bleau trou oan in tradisjonele styl, dy't hja wist te behearskjen en te fernijen. BibliografyOeuvre
Oersettingen
Oer Ida Gerhardt
Keppeling om utens
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
