Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

Politika filozofio

En la libro La urbo de Dio de la teologo Aŭgusteno, opozicio estis esprimita al la pastraro pri la surteraj aferoj. Ĉi tiu vidpunkto estas iusence la bazo por la ideo apartigi religion de la ŝtato

Politika filozofio estas la studo fundamentajn demandojn pri ŝtato, registaro, politiko, libero, justeco, proprieto, rajtoj, juro kaj validigo juran kodekson per aŭtoritato: kio ili estas? kial/ĉu ili estas necesaj? kio pravigas registaron? kiujn rajtojn kaj liberojn ĝi devus protekti kaj kial? kiuforma ĝi estu kaj kial? kio estas juro? kiel civitanoj kondutu al pravigata registaro? kaj je kiuj cirkonstancoj ĝi estu prave finita?

La filozofia okupiteco pri ŝtataj aferoj, politiko kaj socio, kaj la interrilatoj inter ĉi tiuj sistemoj jam okazas ekde la komenco de la homa historio. Politika penso estas unu el la plej fruaj kaj plej ĝeneralaj filozofiaj kampoj en la mondo. Filozofoj en ĉiuj epokoj, kaj el la tuta mondo, elpensis teoriojn kaj ideojn rilate al politika penso.Pensuloj en ĉi tiu kampo starigas valor-bazitajn demandojn, kiuj traktas la naturon de la dezirata ŝtato, kaj ekzamenas, kiel la ekzistanta politika realaĵo interkovras kun ilia difino. La demandoj kaj diskutaj areoj, kiujn prezentas pensuloj, devenas de deziro kompreni la tre oftan vivon de homoj en unu medio. Iuj el la aferoj temas pri ĉiutaga vivo, kaj de ili ekestas aldonaj kaj pezaj demandoj, kiuj traktas principajn aferojn, kiel ekzemple: Kial la homo kreis la ŝtaton?

Politika penso traktas tri ĉefajn temojn:

  • Ekzamenante la ordon en la lando provante klarigi la sociajn kaj politikajn procezojn okazantajn regule (empiria kampo);
  • Ekzamenante la deziratan ordon en la lando kaj difini principojn de socia bono kaj justeco (normiga kampo);
  • Trovi kiel la ŝtato devas moviĝi de la ekzistanta kampo al la dezirata prezentante ideojn por nova socia ordo aŭ manierojn plibonigi la ekzistantan socian ordon (praktika kampo).

Politika teologio estas parto kaj de politika filozofio kaj de teologio kiu priserĉas la vojojn laŭ kiuj teologiaj konceptoj aŭ pensomanieroj rilatas al politiko, socio, kaj ekonomiko. Kvankam la rilato inter kristanismo kaj politiko estis pristudita ekde jam la epoko de Jesuo mem, politika teologio kiel akademia fako komencis dum la lasta parto de la 20a jarcento, parte kiel reago al la verkaro kaj de Carl Schmitt kaj de la Frankfurta Skolo.

Niccolò Machiavelli kaj Thomas Hobbes estis revoluciuloj en sia sekulara pensado kaj en laika pravigo al la registaro. Tamen ilia pensado ankaŭ estis tre konservativaj, ĉar ili subtenis centran registaron kaj kontraŭis (praktike, kvankam ne principe) liberalismon kaj individuajn rajtojn.

La penso de la filozofo Konfuceo estis la "ĉefa fluo" en la antikva ĉina filozofio. Konfuceismo estis la "ŝtata religio" en Ĉinio ĝis la dudeka jarcento.

Historio

La filozofo Karl Marx estas unu el la plej influaj homoj en politika penso iam ajn

En la pratempo

Greka filozofio

Roma Filozofio

Ĉina Filozofio

Barata Filozofio

Mezepoko

Eŭropo

Islamo

Renesanco

Klerisma Epoko

La 19-a jarcento

La 20a jarcento

Vidu ankaŭ

Kembali kehalaman sebelumnya


Index: pl ar de en es fr it arz nl ja pt ceb sv uk vi war zh ru af ast az bg zh-min-nan bn be ca cs cy da et el eo eu fa gl ko hi hr id he ka la lv lt hu mk ms min no nn ce uz kk ro simple sk sl sr sh fi ta tt th tg azb tr ur zh-yue hy my ace als am an hyw ban bjn map-bms ba be-tarask bcl bpy bar bs br cv nv eml hif fo fy ga gd gu hak ha hsb io ig ilo ia ie os is jv kn ht ku ckb ky mrj lb lij li lmo mai mg ml zh-classical mr xmf mzn cdo mn nap new ne frr oc mhr or as pa pnb ps pms nds crh qu sa sah sco sq scn si sd szl su sw tl shn te bug vec vo wa wuu yi yo diq bat-smg zu lad kbd ang smn ab roa-rup frp arc gn av ay bh bi bo bxr cbk-zam co za dag ary se pdc dv dsb myv ext fur gv gag inh ki glk gan guw xal haw rw kbp pam csb kw km kv koi kg gom ks gcr lo lbe ltg lez nia ln jbo lg mt mi tw mwl mdf mnw nqo fj nah na nds-nl nrm nov om pi pag pap pfl pcd krc kaa ksh rm rue sm sat sc trv stq nso sn cu so srn kab roa-tara tet tpi to chr tum tk tyv udm ug vep fiu-vro vls wo xh zea ty ak bm ch ny ee ff got iu ik kl mad cr pih ami pwn pnt dz rmy rn sg st tn ss ti din chy ts kcg ve 
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9