Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

Naturaj satelitoj de Marso

Dejmo (maldekstre) kaj Fobo (dekstre) viditaj el la surfaco de Marso kaj fotitaj de la esplorveturilo Spirit.
Pasado de Fobo antaŭ Suno, fotita de la esplorveturilo Opportunity la 10-an de marto 2004.

La sistemo de naturaj satelitoj de Marso konsistas el du malgrandaj lunoj: Fobo kaj Dejmo. Marso estas la nura planedo en la interna sunsistemo, kiu posedas lunaron; Merkuro kaj Venuso posedas neniun sateliton, kaj la Tero nur posedas la Lunon.

Verŝajne, ambaŭ marsaj satelitoj estas asteroidoj iam kaptitaj de la gravita forto de la planedo.

Sur la surfaco de Marso, la du satelitoj ŝajnas rivolui ĉirkaŭ la planedo en malsamajn direktojn: Fobo, pli rapida ĉar pli proksima al la planedo, leviĝas okcidente kaj formontas oriente post 11 horoj; Dejmo, malpli rapida ol la rotacio de la surfaco, leviĝas oriente kaj malrapide moviĝas okcidenten, formontonte post 2,7 tagoj.

La orbito de Fobo iom post iom malplialtiĝos, kaj la satelito fine kolizios kun Marso; la ĉeesto de pluraj alfrapaj krateroj en ties ekvatora regiono supozigas, ke pluraj aliaj eksaj satelitoj travivis la saman sorton en la pasinta tempo.

Ambaŭ satelitojn karakterizas kaptita rotacio, pro kiu ili ĉiam montras la saman duonsurfacon al Marso.

Historio

Ambaŭ satelitojn malkovris Asaph Hall en 1877; iliaj nomoj devenas el tiuj de Fobo kaj Dejmo, kiuj laŭ la helena mitologio ĉiam batalis kun sia patro, Ares, dio de la milito kaj helena ekvivalento de la romia dio Marso.

Esploroj kondukitaj de la usonaj astronomoj Scott Sheppard kaj David Jewitt montras, ke neniu alia satelito pli granda ol 90 metrojn ĉirkaŭorbitas la Ruĝan Planedon. (Astron. J., 128, 2542-2546 (2004))

Resuma tabelo

Nomo Dimensioj Maso Averaĝa radiuso de la orbito Revolua periodo Malkovro
Marso I Fobo 27,0×21,6×18,8 km 10,8×1015 kg 9 377 km 7,66 horoj 1877
Marso II Dejmo 10×12×16 km 2×1015 kg 23 460 km 30,35 horoj 1877

Vidu ankaŭ

Kembali kehalaman sebelumnya


Index: pl ar de en es fr it arz nl ja pt ceb sv uk vi war zh ru af ast az bg zh-min-nan bn be ca cs cy da et el eo eu fa gl ko hi hr id he ka la lv lt hu mk ms min no nn ce uz kk ro simple sk sl sr sh fi ta tt th tg azb tr ur zh-yue hy my ace als am an hyw ban bjn map-bms ba be-tarask bcl bpy bar bs br cv nv eml hif fo fy ga gd gu hak ha hsb io ig ilo ia ie os is jv kn ht ku ckb ky mrj lb lij li lmo mai mg ml zh-classical mr xmf mzn cdo mn nap new ne frr oc mhr or as pa pnb ps pms nds crh qu sa sah sco sq scn si sd szl su sw tl shn te bug vec vo wa wuu yi yo diq bat-smg zu lad kbd ang smn ab roa-rup frp arc gn av ay bh bi bo bxr cbk-zam co za dag ary se pdc dv dsb myv ext fur gv gag inh ki glk gan guw xal haw rw kbp pam csb kw km kv koi kg gom ks gcr lo lbe ltg lez nia ln jbo lg mt mi tw mwl mdf mnw nqo fj nah na nds-nl nrm nov om pi pag pap pfl pcd krc kaa ksh rm rue sm sat sc trv stq nso sn cu so srn kab roa-tara tet tpi to chr tum tk tyv udm ug vep fiu-vro vls wo xh zea ty ak bm ch ny ee ff got iu ik kl mad cr pih ami pwn pnt dz rmy rn sg st tn ss ti din chy ts kcg ve 
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9