Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

Moric Benjovski

Moric Benjovski
Persona informo
Maurycy Beniowski
Naskiĝo 20-an de septembro 1746 (1746-09-20)
en  Hungara reĝlando Aŭstra imperio Verbó
Morto 23-an de majo 1786 (1786-05-23) (39-jaraĝa)
en Ambohitralanana,  Madagaskara reĝlando
Lingvoj francahungaraslovakagermanalatinarusa vd
Ŝtataneco Respubliko de Ambaŭ Nacioj
Habsburga monarkio Redakti la valoron en Wikidata vd
Familio
Infanoj vd
Profesio
Okupo esploristo
militisto
verkisto
mondovojaĝisto Redakti la valoron en Wikidata vd
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr
Familia domo de Benjovski en Vrbové

Moric Benjovski (Maŭrico Benjovski, aŭ Benyovszky Móricz en hungara) (naskiĝis 20-an de septembro 1746 en Verbó en Hungara reĝlando kiel Móritz Benyovszky, mortis la 23-an de majo 1786 en Maroantsetra, Madagaskaro) estis hungarlandana[1][2] aventurulo, vojaĝisto, malkovrinto, koloniisto, verkisto, reĝo de Madagaskaro, kolonelo de franca armeo, komandanto de pola armeo kaj aŭstra soldato. Li estis la unua eŭropano, kiu navigaciis en norda Pacifiko (longe antaŭ James Cook kaj Jean-François de La Pérouse). Aŭtoro de memorara verko Pamäti a cesty (Memoroj kaj vojaĝoj).

Li kverelis kun imperiistino Maria Tereza de Aŭstrio pri la patra heredaĵo, pro kio Maria Tereza prenis liajn bienojn. Poste li setlis en Pollando kaj kiel bienposedanto defendis la novan patrujon kontraŭ la rusaj trupoj dum dispartigo de Pollando. En 1769 li militkaptiĝis, oni ekzilis lin al Kamĉatko,[3] kie li konatiĝis kun la loka guberniestro. Dumtempe li faris la unuan geologian, etnografian, zoologian priskribon de Kamĉatko. En 1771 li organizis ribelon kaj deklaris manifeston, kiu donis ekzemplon por la manifestoj de postaj rusaj ribeloj.

Li forveturis per la ŝipo ’’Petro kaj Paŭlo” kaj atingis la aleutajn insulojn, kurilajn insulojn kaj albordiĝis sur Tajvano.

Sur la insulo Madagaskaro li fondis la urbon Luisbourg, kaj akceptis la proponon de tribestroj iĝi guberniestro. Li vane varbis soldatojn el la indiĝenoj, kaj fine mortis batalante por la malagasoj.

Variaĵoj de lia nomo

Ĉar la nacieco ne gravis en la 18-a jarcento min. 3 popoloj diras, ke Benjovski apartenis al ili. Lia nomo tre varias pro tio.

Hungare: Benyovszky Móric (propra nomo)
Pole: Maurycy August Beniowski
France: Maurice Auguste de Benyowsky/-ski
Angle: (Matthew) Maurice Benyowsky/Benovsky
Germane: Moritz Benjowski
Latine: Mauritius Auguste de Benovensis Slovake: (Matúš) Móric Beňovský/Beňowský

Memorigiloj

Referencoj

  1. En matriko de gimnazio de Svätý Jur li estas enskribita kiel "nobelo slovaka el Vrbové en Nitra departemento". Asertoj, ke tio estis hungaro aŭ polo, estas malĝustaj. Fonto: Beňová, Jana: Al Móric Beňovský anoncas sin tri nacioj. SME, 24.8.2006 p. 33.
  2. En verko Hungaria in parabolis: sive, Commentarii in adagia et dicteria hungarorum (1804) de Antal Szirmay estas pasaĝo pri slovakoj (Paragrafo 112 p. 72). Inter nobelaj familioj, kiuj parolas slovake, la aŭtoro klare indikas ankaŭ familion Benyovszky – Beňovský.
  3. Memoirs and Travels of Mauritius Augustus Count de Benyowsky: Consisting of His Military Operations in Poland, His Exile into Kamchatka, His Escape and Voyage from that Peninsula through the Northern Pacific Ocean, Touching at Japan and Formosa, to Canton in China, with an Account of the French Settlement He Was Appointed to Form upon the Island of Madagascar (1790). Alirita 2013-07-06 .
Kembali kehalaman sebelumnya


Index: pl ar de en es fr it arz nl ja pt ceb sv uk vi war zh ru af ast az bg zh-min-nan bn be ca cs cy da et el eo eu fa gl ko hi hr id he ka la lv lt hu mk ms min no nn ce uz kk ro simple sk sl sr sh fi ta tt th tg azb tr ur zh-yue hy my ace als am an hyw ban bjn map-bms ba be-tarask bcl bpy bar bs br cv nv eml hif fo fy ga gd gu hak ha hsb io ig ilo ia ie os is jv kn ht ku ckb ky mrj lb lij li lmo mai mg ml zh-classical mr xmf mzn cdo mn nap new ne frr oc mhr or as pa pnb ps pms nds crh qu sa sah sco sq scn si sd szl su sw tl shn te bug vec vo wa wuu yi yo diq bat-smg zu lad kbd ang smn ab roa-rup frp arc gn av ay bh bi bo bxr cbk-zam co za dag ary se pdc dv dsb myv ext fur gv gag inh ki glk gan guw xal haw rw kbp pam csb kw km kv koi kg gom ks gcr lo lbe ltg lez nia ln jbo lg mt mi tw mwl mdf mnw nqo fj nah na nds-nl nrm nov om pi pag pap pfl pcd krc kaa ksh rm rue sm sat sc trv stq nso sn cu so srn kab roa-tara tet tpi to chr tum tk tyv udm ug vep fiu-vro vls wo xh zea ty ak bm ch ny ee ff got iu ik kl mad cr pih ami pwn pnt dz rmy rn sg st tn ss ti din chy ts kcg ve 
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9