Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

Fomito

Fomito (neologismo, ne en PIV) aŭ infektita objekto, en epidemiologio estas nevivanta objekto aŭ surfaco, kontaminata per mikro-organismoj[1], kiuj povas porti kaj transmisii patogenojn, kiuj verŝajne kontaminas aliajn objektojn, bestojn aŭ homojn, tiel ludante rolon en la disvastiĝo de kontaĝa malsano. Patogenoj kiel la gripa viruso aŭ SARS-Cov-2 povas esti transdonataj per fomitoj[2]. Ekzemploj de fomitoj inkluzivas objektojn kiel butonojn, pordotenilojn kaj skatolojn. Kiam infektita persono ne lavas siajn manojn post tusado aŭ ternado, kaj tiam tuŝas ĉi tiujn surfacojn estas manieroj kiel viruso povas kontamini tiujn objektojn[3].

Patogenoj kiel la gripa viruso aŭ la SARS-Cov-2 povas esti transdonataj per fomitoj.

Iu ajn senviva objekto (ankaŭ nomata pasiva vektoro), kiu, kiam ĝi estas poluita aŭ elmetita al infektaj agentoj (kiel patogenaj bakterioj, virusoj aŭ fungoj), povas transdoni malsanojn al nova gastiganto. Poluado povas okazi kiam unu el ĉi tiuj objektoj venas en kontakto kun korpaj sekrecioj, kiel naza likvaĵo, vomaĵo aŭ fekaĵo. Multaj kutimaj objektoj povas subteni patogenon ĝis persono kontaktas la patogenon, pliigante la eblon al infektiĝo.

Haŭtĉeloj, haroj, vestaĵoj kaj litaĵoj ofte estas fontoj de poluado. Transdono de malsano per ĉi tiu vojo povas do okazi hejme, en hospitalo aŭ en alia institucio, kie homoj loĝas.

Fomitoj ofte asociiĝas kun infektoj akiritaj en hospitaloj. Stetoskopoj estas ekzemplo de fomitoj asociitaj kun sanservo. Steriligo de tiaj objektoj malhelpas la riskon je infekto.

Neporozaj surfacoj (kiel ekzemple pordoklinkoj) ofte pli bone transdonas patogenojn ol porozaj surfacoj (kiel ekzemple monbiletoj). Ĉi tio estas ĉar porozaj materialoj pli bone absorbas kaj kaptas la patogenon, kio malfaciligas ĝian disvastiĝon.

Referencoj

  1. Fomites Arkivigite je 2020-11-27 per la retarkivo Wayback Machine, 30 Terms and Phrases Used by Public Health Officials When Talking About COVID-19, CDC, Atlanta, Usono
  2. (en) Div. aŭtoroj. Early recognition of a potential outbreak, in: Prevention and control of outbreaks of seasonal influenza in long-term care facilities: a review of the evidence and best-practice guidance Arkivigite je 2020-04-21 per la retarkivo Wayback Machine, Monda Organizaĵo pri Sano (WHO), Aprilo, 2017, paĝoj 43 (pdf p.58)
  3. (en) Defining COVID-19 Terms: Fomite, la 30-an de aprilo 2020, ACHI
Kembali kehalaman sebelumnya


Index: pl ar de en es fr it arz nl ja pt ceb sv uk vi war zh ru af ast az bg zh-min-nan bn be ca cs cy da et el eo eu fa gl ko hi hr id he ka la lv lt hu mk ms min no nn ce uz kk ro simple sk sl sr sh fi ta tt th tg azb tr ur zh-yue hy my ace als am an hyw ban bjn map-bms ba be-tarask bcl bpy bar bs br cv nv eml hif fo fy ga gd gu hak ha hsb io ig ilo ia ie os is jv kn ht ku ckb ky mrj lb lij li lmo mai mg ml zh-classical mr xmf mzn cdo mn nap new ne frr oc mhr or as pa pnb ps pms nds crh qu sa sah sco sq scn si sd szl su sw tl shn te bug vec vo wa wuu yi yo diq bat-smg zu lad kbd ang smn ab roa-rup frp arc gn av ay bh bi bo bxr cbk-zam co za dag ary se pdc dv dsb myv ext fur gv gag inh ki glk gan guw xal haw rw kbp pam csb kw km kv koi kg gom ks gcr lo lbe ltg lez nia ln jbo lg mt mi tw mwl mdf mnw nqo fj nah na nds-nl nrm nov om pi pag pap pfl pcd krc kaa ksh rm rue sm sat sc trv stq nso sn cu so srn kab roa-tara tet tpi to chr tum tk tyv udm ug vep fiu-vro vls wo xh zea ty ak bm ch ny ee ff got iu ik kl mad cr pih ami pwn pnt dz rmy rn sg st tn ss ti din chy ts kcg ve 
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9