Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

Duarangaj seksaj karakteroj

La «Duarangaj seksaj karakteroj» aŭ «Duarangaj seksaj trajtoj» estas tiuj fizikaj kaj fiziologiaj trajtoj de seksa matureco kiuj distingas inter la du seksoj de specio, sed ne estas rekte parto de la reprodukta sistemo, pro kio ili ne inkludas la seksorganojn, kaj tiele ili estas diferencaj el la unuarangaj seksaj karakteroj.

La duarangaj seksaj karakteroj permesas distingi la diferencajn seksojn.[1] Ties diversaj etapoj de disvolviĝo varias laŭ la specioj. Tiuj havas rilaton kun multaj aspektoj anatomiaj, funkciajbiologiaj de la internaj reproduktaj organoj.

La apero de tiu trajtoj estas stimulita de la produktado de hormonoj (de androgenojoestrogenoj), kio estas determinata de la genetika kodo.[2][3][4]

Ĉe homoj

Anatomiaj trajtoj de homaj masklo kaj ino.

Ĉe homoj, la duarangaj seksaj karakteroj videblaj plej elstaraj estas la pligrandigo de la mamoj ĉe virinoj, kaj la vizaĝa hararo kaj la kresko de la gorĝa pomo ĉe viroj. La akcelo de la kresko en alto kaj en korpa maso estas konata populare kiel «subita kresko».[5]

Oni konsideras ke la adolesko ekas per la ektuĵa apero de tiuj seksaj trajtoj (en la pubereca aĝo), kaj finas ĉe la fino de la kresko. La ŝanĝoj kiuj okazas ĉe la plifirmiĝo de la duarangaj seksaj karakteroj ne estas uniformaj.[6]

La ĉefaj duarangaj seksaj karakteroj ĉe homoj estas la jenaj:

Ĉe viroj

Ĉe virinoj

  • Menstruo.
  • Mamoj disvolviĝantaj kun pli grandaj cicoj.
  • Averaĝe, pli malgranda alto ol ĉe viroj.
  • Averaĝe pli larĝaj talioj.
  • Pubvilaro kreskanta triangule, ĉe la reproduktaj organoj kovranta la vulvon kaj la puban monton.
  • Voĉo pli akuta ol tiu de viro.

Ĉe bestoj

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Seksa duformismo.

Iuj malĉefaj seksaj trajtoj konataj en diversaj specioj de bestoj inkludas pli grandan virkorpon, kolhararon de virleonoj, aŭ pli longajn aŭ pli kolorajn plumojn de virbirdoj.

Vidu ankaŭ

Notoj

  1. Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2015-04-02. Alirita 2015-03-15 .
  2. Manuel Pombo Arias, J. Argemí (1997), "Tratado de Endocrinología Pediátrica", Ediciones Díaz de Santos, pág 258
  3. http://www.news-medical.net/health/What-Does-Estrogen-Do.aspx
  4. Nuñez Partido (2012), "Psicología", Editorial Paraninfo, paĝo 159.
  5. Clotilde Vázquez Martínez,Ana Isabel De Cos Blanco,Consuelo López Nomdedeu, (2005) "Alimentación y nutrición: Manual teórico-práctico", Ediciones Díaz de Santos, paĝo 206
  6. Rocío Clavijo Gamero (2005), "Educador de educación especial de la Generalitat Valenciana: temario específico", MAD-Eduforma, paĝo 85.
Kembali kehalaman sebelumnya


Index: pl ar de en es fr it arz nl ja pt ceb sv uk vi war zh ru af ast az bg zh-min-nan bn be ca cs cy da et el eo eu fa gl ko hi hr id he ka la lv lt hu mk ms min no nn ce uz kk ro simple sk sl sr sh fi ta tt th tg azb tr ur zh-yue hy my ace als am an hyw ban bjn map-bms ba be-tarask bcl bpy bar bs br cv nv eml hif fo fy ga gd gu hak ha hsb io ig ilo ia ie os is jv kn ht ku ckb ky mrj lb lij li lmo mai mg ml zh-classical mr xmf mzn cdo mn nap new ne frr oc mhr or as pa pnb ps pms nds crh qu sa sah sco sq scn si sd szl su sw tl shn te bug vec vo wa wuu yi yo diq bat-smg zu lad kbd ang smn ab roa-rup frp arc gn av ay bh bi bo bxr cbk-zam co za dag ary se pdc dv dsb myv ext fur gv gag inh ki glk gan guw xal haw rw kbp pam csb kw km kv koi kg gom ks gcr lo lbe ltg lez nia ln jbo lg mt mi tw mwl mdf mnw nqo fj nah na nds-nl nrm nov om pi pag pap pfl pcd krc kaa ksh rm rue sm sat sc trv stq nso sn cu so srn kab roa-tara tet tpi to chr tum tk tyv udm ug vep fiu-vro vls wo xh zea ty ak bm ch ny ee ff got iu ik kl mad cr pih ami pwn pnt dz rmy rn sg st tn ss ti din chy ts kcg ve 
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9