|
Herramélluri
Herramélluri ye una llocalidá y conceyu español, asitiada al noroeste de la Comunidá Autónoma de La Rioxa, en redol al cursu mediu del ríu Tirón, nuna zona d'escases altitúes. Predominen les actividaes agrícoles, sobremanera de secanu, anque tamién ye importante la ganadería, sobremanera la porcina, en desterciu del ovín y vacunu. Redolada xeográfica_-_Municipality_Map.svg) El conceyu llinda al norte con Ochánduri, al este con Villalobar de Rioja, al sur con Grañón y al oeste con Leiva. La llocalidá atopar nuna vega a la marxe derecha del ríu Tirón. N'este y dientro del conceyu desagua'l ríu Lachigo, que les sos agües aprovechar por aciu un calce pa regar les güertas. EtimoloxíaEl so nome vien d'un noble, Herramel, que mientres la Reconquista pobló tierres fronterices de Burgos y La Rioxa. Amás de Herramélluri— Herramel más ur o uri, villa n'euskera, esto ye, villa de Herramel— tamién esiste otra población, Herramel, en Burgos que lleva'l so nome. Asina mesmu, hubo una población homónima, Erramelluri (actual Remelluri) na actual xurisdicción de Labastida, Álava. Herramel foi'l padre d'Álvaro Herraméliz, conde en Lantaron y en Álava nel primer cuartu del sieglu x.[2] Hasta'l sieglu XVIII tamién la conocida como Villa de Vega de Ríu Tirón.[3] HistoriaEn Herramélluri esistieron asentamientos celtes, berones y romanos, siendo, según una hipótesis ensin demostrar, 'zona de vasconización tardida' onde nun se topen restos prerromanos vasconos. Los romanos conquistaron l'asentamientu primitivu, denomináu Oliva (esiste una hipótesis qu'indica'l so orixe non celtíberu y que los Berones fueron unu de los pueblos que migró de centro Europa asitiándose nes riberes del Ebro, magar ello los restos arqueolóxicos topaos coinciden na mayoría de los casos con aquellos topaos n'otres zones inequívocamente celtíberes),[4] en redol al añu 178 e.C. y diéron-y el nome de Libia. Según el llingüista Koldo Mitxelena, padre de la filoloxía vasca, y que la so teoría respondía por en cierta midida l'etnógrafu Julio Caro Baroja, los berones seríen d'etnia vasca con amiestu de celtíberos, pero falaríen euskara y tendríen tamién traces culturales tomaos de los celtes. Ta asitiáu nel términu de Les Sernas, llugar de bonu defensa, yá que taba a lo cimero del cuetu del Piquillo y na confluencia de los ríos Tirón y Reláchigo. El pretor romanu Tiberio Sempronio Graco foi l'encargáu d'amenorgar les ciudaes conxuraes contra'l poder de Roma, una de les cualos paez que foi Oliva. Una vegada conquistada, acuñóse la moneda romana pa pagar tributos a Roma. Mientres les Guerres Civiles, Libia foi fiel a Pompeyu. Herramélluri ta allugáu cerca del xacimientu arqueolóxicu de l'antigua ciudá de Libia. Atopáronse restos de la dómina anterior a Cristu. L'afayu más importante producir en 1905, cuando s'atopó la Venus de Herramélluri, anguaño nel Palaciu Provincial. Nel cuetu del Piquillo pueden contemplase una necrópolis, muertes d'ánfores, cerámiques, ruedes de molín, texas... y los restos de l'antigua calzada romana. La primer referencia documental de Herramélluri ye del añu 1080. Trátase d'una donación de Muño Álvarez de Ilharraza al monesteriu de San Millán de la Cogolla onde figura, ente los confirmantes, Nunno Ovecoz de Harramellori.[5] Otru documentu de 1101 fai referencia a la donación de Sancha Vélez, pola que vencía a San Millán el monesteriu de San Andrés, próximu a Villanueva, y tou lo que tenía en Erra Melluri y Oggaduri (Ochánduri). Nel sieglu XVI llamábase Herramélluri de los Condes. Afayos arqueolóxicos
Demografía
Población por nucleu
Llugares d'interés
EconomíaBásase principalmente na agricultura, tando dedicaos al cultivu casi'l 90% de les tierres del conceyu. Cultívase principalmente trigu, daqué de cebada, daqué de vide y forrajeras. Les zones de regadío llántense principalmente con faba verde, arbeyos y pataques Fiestes y tradiciones
Asociaciones Culturales
Ver tamién
Referencies
Enllaces esternos
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
