|
Estatutu d'Autonomía del País Vascu de 1979
L'Estatutu d'Autonomía del País Vascu de 1979 ye la norma institucional pola que'l País Vascu aportó al so autogobiernu constituyéndose en comunidá autónoma dientro d'España. A lo llargo de la so hestoria'l País Vascu tuvo dos estatutos d'autonomía, el Estatutu d'Autonomía del País Vascu de 1936, aprobáu en plena Guerra Civil y que namái pudo ser puestu en práutica na provincia de Vizcaya (yá que Guipúzcoa y Álava taben en manes del bandu franquista) y el de 1979 (Llei Orgánica 3/1979, de 18 d'avientu, d'Estatutu d'Autonomía pal País Vascu), tamién llamáu «Estatutu de Gernika». Estatutu d'autonomía de 1979Acordies cola disposición transitoria segunda de la Constitución española de 1978, el País Vascu cuntaba colos requisitos p'aportar a un réxime provisional d'autonomía que-y dexaría ellaborar un proyeutu d'Estatutu acordies con establecer nel artículu 151 de la mesma. Amás, la disposición adicional primer reconocía les sos "derechos históricos", que s'actualizaríen nel réxime autonómicu que pretendía construyise. Sicasí, los requisitos esixíos nel art. 151 CE nun se-yos pidiríen a los territorios que nel pasáu hubieren plebiscitado afirmativamente los sos propios Estatutos d'Autonomía, como yera'l casu del País Vascu (amás de Galicia y Cataluña), que demostrara esti fechu na aprobación de la so Estatutu de 1936 yá empezada la Guerra Civil española (Andalucía va ser la única comunidá que s'acueya a esta vía cumpliendo tales requisitos). Asina, el País Vascu aportó al grau máximu d'autonomía recoyíu na Constitución (art. 151) de forma inmediata. Vista la imposibilidá d'integrar a la Comunidá Foral de Navarra nun proyeutu común, pola oposición de la mayoría de los partíos políticos navarros, l'Asamblea de Parllamentarios Vascos axuntada en mayu de 1977 aprueba la ellaboración d'un proyeutu d'Estatutu d'Autonomía que se presentaría al Gobiernu, al Parllamentu y qu'habría de ser aprobáu en referendu. Procesu de redaiciónEn constituyéndose provisionalmente en 1977 les Xuntes Xenerales de cada «territoriu históricu» —denominación qu'a partir d'entós van recibir les provincies vasques y Navarra—, un Real Decretu de xineru del añu siguiente establecía la formación del Conseyu Xeneral Vascu como órganu cimeru de Gobiernu preautonómicu, integráu por trés representantes de cada territoriu históricu escoyíos poles sos Xuntes Xenerales. La so actuación viose enzancada tantu pola proliferación d'organismos similares en toles rexones españoles como pola escasa voluntá del gobiernu central de dar en tresferencies reales de poder. Sía que non, acordies con lo decidío pola Asamblea de Parllamentarios Vascos, n'avientu de 1978 constituyóse una ponencia redactora d'un anteproyeutu d'Estatutu d'Autonomía, qu'en concluyendo los sos trabayos a toa priesa y faelo aprobar pola Asamblea, unvió l'anteproyeutu al gobiernu central el 29 d'avientu. ReferenduSometíu a referendu el 25 d'ochobre de 1979, foi aprobáu con una participación del 58,85% del censu y un 90,27% de votos afirmativos.[1] El votu afirmativu foi defendíu pola mayoría de los partíos (PNV, PSE-PSOE, UCD, EE, PCE-EPK, PTE, ORT, EKA, PSOE-H, DIR, ESEI) y pola organización armada ETA (pm). L'astención foi l'alternativa defendida pola coalición Herri Batasuna y polos partíos EMK, OIC-EKE y LKI. Pela so parte, Alianza Popular (depués refundada nel Partíu Popular) y Unión Nacional pidieron el votu en contra por considerar que l'autonomía de los pueblos yera una amenaza contra la unidá d'España. CarauterístiquesConsta d'un total de 47 artículos distribuyíos nun títulu preliminar y cuatro ordinarios, una disposición adicional y nueve disposiciones transitories. L'Estatutu establez un sistema de gobiernu parllamentariu, nel que'l lehendakari hai de recibir l'enfotu del Parllamentu Vascu, que ye escoyíu por sufraxu universal ya integráu por 75 diputaos (25 per caúnu de los trés territorios históricos). Lo que fai al Estatutu d'Autonomía del País Vascu distintu a los demás nun ye'l númberu de les competencies tresferíes —o que pueden tresferise, pos el procesu entá nun foi completáu—, sinón el fechu de que, al empar que nel ordenamientu constitucional, l'autonomía vasca encontar na foralidad histórica, reconocida na Constitución española. A partir d'esti supuestu, el País Vascu llogra un procedimientu de financiamientu especial (solo equivalente al de Navarra) basáu nuna actualización de los conciertos económicos establecíos tres l'abolición de los Fueros en 1876, que se calteníen en Álava y Navarra pero fueren derogaos en Guipúzcoa y Vizcaya pol réxime franquista al rematar la Guerra Civil. Igualmente, l'Estatutu dexa la formación d'un cuerpu de policía propiu, la Ertzaintza, con vocación de policía integral y esplegada por tol territoriu. A lo último, ye tamién una cierta visión de la foralidad la que lleva a constituyir una organización territorial especial, na que les diputaciones forales tienen tantes atribuciones qu'entren n'ocasiones en conflictu col Gobiernu vascu. Ver tamién
Referencies
Enllaces esternosYe obligatoriu indicar l'idioma de Wikisource.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
