Jean-Marie Gustave Le Clézio

Jean-Marie Gustave Le Clézio
Doğum	13 Nisan 1940 (84 yaşında) Nice, Fransa
Meslek	Yazar ve çevirmen
Milliyet	Fransız
Dönem	1963'ten günümüze
Önemli ödülleri	Prix Renaudot (1963) Grand prix de littérature Paul-Morand (1980) Nobel Edebiyat Ödülü (2008)

Jean-Marie Gustave Le Clézio, (d. 13 Nisan 1940), Fransız yazar ve çevirmendir. 2008 Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibidir.

Nice Üniversitesi'nde edebiyat okuyan Le Clézio, edebiyat doktorası yaptı. Çok sık seyahat etmek zorunda kalmasına rağmen yedi yaşından beri hep yazan Le Clézio'nun ilk kitabı Le Procès-verbal (Türkçe: Tutanak), 1963'te yayınlandı ve Renaudot Ödülü'nü kazandı. 1980'de Désert (Türkçe: Çöl) isimli romanı sayesinde L'Académie Française tarafından verilen Paul-Morand Ödülü'ne layık görüldü. 1994'te "Yaşayan En Büyük Fransız Yazar" seçildi.

Yeni roman akımının etkisinde kalan yazar, daha sonra, düşçülük izi taşıyan ve özellikle Amerikan yerlilerinin kültürlerinden gelen mitlerle beslendi.

Le Clézio'nun annesi Fransız Riviera kenti Nice'de, babası Mauritius adasında (İngiliz mülkiyetiydi, ancak babası etnik olarak Breton'du) doğdu. Hem babasının hem de annesinin ataları aslen Brittany'nin güney kıyısındaki Morbihan'dandı. Babasının atası François Alexis Le Clézio, 1798'de Fransa'dan kaçtı ve karısı ve kızıyla birlikte, o zamanlar bir Fransız kolonisi olan ama yakında İngilizlerin eline geçecek olan Mauritius'a yerleşti. Sömürgecilerin geleneklerini ve Fransız dilini kullanmalarına izin verildi. Le Clézio hiçbir zaman Mauritius'ta bir seferde birkaç aydan fazla yaşamadı, ancak kendisini hem Fransız hem de Mauritius olarak gördüğünü belirtti. Fransa ve Mauritius çifte vatandaşlığına sahip (Mauritius 1968'de bağımsızlığını kazandı) ve Mauritius'u "küçük anavatanı" olarak adlandırıyor.

Le Clézio, annesinin doğduğu şehir olan Nice'de, babası Nijerya'da İngiliz Ordusu'nda görev yaparken II. Dünya Savaşı sırasında doğdu. 1948 yılına kadar Nice yakınlarındaki küçük bir köy olan Roquebillière'de büyüdü, o, annesi ve erkek kardeşi Nijerya'daki babasına katılmak için bir gemiye bindi. 1991 tarihli Onitsha romanı kısmen otobiyografiktir. 2004 tarihli bir makalesinde, Nijerya'daki çocukluğunu ve ailesiyle olan ilişkisini hatırlattı.

1958'den 1959'a kadar İngiltere'deki Bristol Üniversitesi'nde okuduktan sonra, Le Clézio, lisans eğitimini Nice'deki Institut d'études littéraires'de tamamladı. 1964'te Le Clézio, Provence Üniversitesi'nden Henri Michaux üzerine bir tezle yüksek lisans derecesi aldı.

Londra ve Bristol'de birkaç yıl geçirdikten sonra, Le Clézio öğretmen olarak çalışmak üzere Amerika Birleşik Devletleri'ne taşındı. 1967'de Tayland'da ulusal hizmetinin bir parçası olarak bir yardım görevlisi olarak görev yaptı, ancak çocuk fahişeliğini protesto ettiği için hızla ülkeden sınır dışı edildi ve ulusal hizmetini bitirmek için Meksika'ya gönderildi. 1970'ten 1974'e kadar Panama'da Embera-Wounaan kabilesiyle yaşadı. 1975'ten beri Faslı Jémia Jean ile evli ve üç kızı var (biri Rosalie Piquemal ile ilk evliliğinden). 1990'lardan beri ikametlerini Albuquerque, Mauritius ve Nice arasında böldüler.

1983'te Le Clézio, Perpignan Üniversitesi için günümüz Michoacán eyaletinde yaşayan Purépecha halkının fethi üzerine sömürge Meksika tarihi üzerine bir doktora tezi yazdı. Bir Fransız dergisinde tefrika edildi ve 1985'te İspanyolca yayınlandı.

Le Clézio dünya çapında birçok üniversitede ders vermiştir. Güney Kore'yi sık sık ziyaret eden biri olarak, 2007 akademik yılında Seul'deki Ewha Womans Üniversitesi'nde Fransız dili ve edebiyatı dersleri verdi. Kasım 2013'te Le Clézio, Çin'deki Nanjing Üniversitesi'ne profesör olarak katıldı.

• Le Procès-verbal, Gallimard, « Le Chemin », Paris, 1963, 250 s., Prix Renaudot (Türkçe çeviri: Tutanak)
• Le Jour où Beaumont fit connaissance avec sa douleur, Mercure de France, L'écharpe d'Iris, Paris, 1964
• Le Déluge, Gallimard, « Le Chemin », Paris, 1966, 288 s.
• Terra Amata, Gallimard, « Le Chemin », Paris, 1967, 248 p.
• Le Livre des fuites, Gallimard, « Le Chemin », Paris, 1969, 290 s.
• La Guerre, Gallimard, « Le Chemin », Paris, 1970, 295 s.
• Lullaby, Gallimard, 1970
• Les Géants, Gallimard, « Le Chemin », Paris, 1973, 320 s.
• Désert, Gallimard, « Le Chemin », Paris, 1980, 410 s., Grand prix de littérature Paul-Morand (Türkçe çeviri: Çöl)
• Le Chercheur d'or, Gallimard, Paris, 1985, 332 s.
• Voyage à Rodrigues, Gallimard, « Le Chemin », Paris, 1986
• Printemps et autres saisons, Gallimard, « Le Chemin », Paris, 1989, 203 s.
• Onitsha, Gallimard, Paris, 1991, 250 s.
• Étoile errante, Gallimard, Paris, 1992, 339 s.
• Pawana, Gallimard, Paris, 1992, 54 s.
• La Quarantaine, Gallimard, Paris, 1995, 464 s.
• Poisson d'or, Gallimard, 1997, 255 s. (Türkçe çeviri: Altın Balık)
• Hasard (suivi d'Angoli Mala), Gallimard, Paris, 1999, 290 s. (Türkçe çeviri: Okyanus Kokusu ve Angoli Mala)
• Cœur Brûle et autres romances, Gallimard, Paris, 2000, 187 s.
• Révolutions, Gallimard, Paris, 2003, 554 s.
• Ourania, Gallimard, « Collection Blanche », Paris, 2005, 297 s. (Türkçe çeviri: Ourania)
• Ritournelle de la faim, Gallimard, « Collection Blanche », Paris, 2008 (Türkçe Çeviri: Açlığın Şarkısı)

• La Fièvre, Gallimard, « Le Chemin », Paris, 1965, 237 s.
• Voyages de l'autre côté, Gallimard, « Le Chemin », Paris, 1975, 308 s.
• Mondo et autres histoires, Gallimard, Paris, 1978, 278 s.
• La Ronde et autres faits divers, Gallimard, « Le Chemin », Paris, 1982, 235 s.

• L'Extase matérielle, Gallimard, « Le Chemin », Paris, 1967, 229 s.
• Haï, Skira, « Les Sentiers de la création », Genève, 1971, 170 s.
• Mydriase, Fata Morgana, Saint-Clément-la-Rivière, 1973; éd. définitive, 1993, 62 s.
• Vers les icebergs, Fata Morgana, « Explorations », Montpellier, 1978, 52 s.
• L'Inconnu sur la Terre, Gallimard, « Le Chemin », Paris, 1978, 325 s.
• Trois Villes saintes, Gallimard, Paris, 1980, 81 s.
• Le Rêve mexicain ou la pensée interrompue, Gallimard, « NRF Essais », Paris, 1988, 248 s.
• Diego et Frida, Stock, « Échanges », Paris, 1993, 237 s. (Diego Rivera ve Frida Kahlo biyografisi)
• La Fête chantée, Gallimard, « Le Promeneur », 1997, 256 p.
• Raga : approche du continent invisible, Le Seuil, « Peuples de l'eau », Paris, 2006, 135 s.
• Ballaciner, Gallimard, 2007

• Gens des nuages, Stock, « Beaux Livres », 1997
• L'Africain, Mercure de France, « Traits et portraits », Paris, 2004, 103 s.