Volterra is een stad in de provincie Pisa in de Italiaanse regio Toscane. De stad werd gesticht in het Villanova-tijdperk (9e-7e eeuw voor Christus) en ligt op een heuvel (511 m) met uitzicht op de heuvels in de omgeving. Volterra was een van de twaalf Etruskische steden in Toscane. De stad heeft 11.000 inwoners en trekt veel toeristen.
De oorsprong van de nederzetting gaat terug tot de tijd van de Urnenveldencultuur met grafvelden zoals La Badia, Le Ripaie en La Guerruccia uit het Villanova-tijdperk (9e-7e eeuw voor Christus). In de 8e eeuw v. Chr. kwamen Griekse kolonisten en later woonden er Etrusken, die het dorp Velathri, Felathri of Vlathri noemden als een van de twaalf Etruskische steden. Behalve landbouw kwam er mijnbouw en handel in koper en zout. In de vierde eeuw v. Chr. werd een stadsmuur van 7,3 km lang voltooid. De komst van de Romeinen betekende ten slotte opname in de Italiaanse confederatie, zodat de inwoners van Volterra (Latijn: Volaterrae) in 90 v. Chr. Romeins staatsburgerschap kregen. Wel werd de stad geplunderd tijdens de burgeroorlog tussen Marius en Sulla.
Bezienswaardigheden
Onder meer
Battistero di San Giovanni, doopkapel voor de Dom.
het fort van de Medici is in goede staat en nog altijd in gebruik als staatsgevangenis.
het Museo Guarnacci toont vele overblijfselen van de Etruskische tijd, onder meer gereconstrueerde graven alla Cappuccina. Daarnaast zijn er nog andere musea met schilderijen.
het Palazzo dei Priori. Hier zetelde het stadsbestuur in de middeleeuwen. Dit paleis, waarvan de bouw in 1208 begon, is een van de oudste van Toscane.
Porta all'Arco, een van de Etruskische stadspoorten