Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

Tweede Kamerverkiezingen 1917

Tweede Kamerverkiezingen 1917
Datum 15 juni 1917
Land Vlag van Nederland Nederland
Te verdelen zetels 100
Opkomst 21,36%
Resultaat
Grootste partij Algemeene Bond van RK-kiesverenigingen
Nieuwe kabinet Cort van der Linden
Vorige kabinet Cort van der Linden
Opvolging verkiezingen
1913     1918
Portaal  Portaalicoon   Politiek

De Tweede Kamerverkiezingen 1917 waren algemene Nederlandse verkiezingen voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Zij vonden plaats op 15 juni 1917.

De verkiezingen werden gehouden na de ontbinding van de Tweede Kamer[1], nadat een voorstel tot Grondwetsherziening in eerste lezing door Tweede Kamer en Eerste Kamer aangenomen was. De in de Tweede Kamer zitting hebbende partijen spraken af in elkaars districten geen tegenkandidaten te stellen, teneinde de behandeling van de Grondwetsherziening in tweede lezing te faciliteren.

Nederland was verdeeld in 100 kiesdistricten; in elk kiesdistrict werd één lid van de Tweede Kamer gekozen. Om gekozen te worden moest een kandidaat de absolute meerderheid van de in een kiesdistrict uitgebrachte geldige stemmen behalen. In één kiesdistrict[2] was een tweede verkiezingsronde benodigd vanwege het niet-behalen van de absolute meerderheid door een van de kandidaten; voor deze tweede ronde plaatsten zich de twee hoogstgeëindigde kandidaten uit de eerste ronde. De tweede ronde vond plaats op 22 juni 1917.

Deze verkiezingen waren de laatste waarbij de Tweede Kamer gekozen werd volgens het districtenstelsel.

Uitslag

Opkomst

1913 1917
# stemmen % # stemmen %
Kiesgerechtigden 960.596 1.078.205
Niet opgekomen 180.225 18,76[3] 847.895 79,64[3]
Opkomst 780.371 81,24[3] 230.310 21,36[3]

Verkiezingsuitslag

partij 1913[4] 1917 +/−
zetels
Algemeene Bond 25 25 0
Liberale Unie 21 21 0
Sociaal-Democratische Arbeiderspartij 16/15 15 0
Anti-Revolutionaire Partij 11 11 0
Bond van Vrije Liberalen 10 10 0
Christelijk-Historische Unie   9  9 0
Vrijzinnig-Democratische Bond   7  8 +1  
onafhankelijk c.h.   1  1 0
vacatures[5]   −/1  0 −1  
totaal 100 100 0

Gekozen leden

Zie Lijst van Tweede Kamerleden 1917-1918 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Bij deze verkiezingen werden 98 leden herkozen.

Onderstaand volgen enkele bijzonderheden:

  • in het kiesdistrict Den Helder werd Pieter Oud (VDB) gekozen in de vacature ontstaan door het aftreden van Theo de Meester (LU) in de vorige zittingsperiode;
  • in het kiesdistrict Oosterhout was in eerste instantie Augustinus van Rijckevorsel (AB) herkozen. Hij besloot echter zijn benoeming niet te aanvaarden vanwege zijn herbenoeming als voorzitter van de Raad van Beroep in 's-Hertogenbosch.[6] Om in de ontstane vacature te voorzien werd in Oosterhout een naverkiezing gehouden waarbij Van Rijckevorsel alsnog herkozen werd;
  • in het kiesdistrict Veendam was in eerste instantie Goswijn Sannes (SDAP) herkozen. Hij besloot echter zijn benoeming niet te aanvaarden vanwege zijn benoeming als griffier van de Raad van Beroep in Rotterdam.[6] Om in de ontstane vacature te voorzien werd in Veendam een naverkiezing gehouden waarbij Sannes alsnog herkozen werd;
  • in het kiesdistrict Zutphen was in eerste instantie Franciscus Lieftinck (LU) herkozen. Hij overleed echter op 7 juli 1917 voordat hij geïnstalleerd kon worden. Om in de ontstane vacature te voorzien werd in Zutphen een naverkiezing gehouden waarbij Jan van Gilse (LU) gekozen werd.

De zittingsperiode van de Tweede Kamer ging in op 28 juni 1917 en eindigde op 16 september 1918. Omdat de Grondwetsherziening onder meer een wijziging van het kiesrecht inhield, alsmede de afschaffing van het districtenstelsel, werd reeds in 1918 de Tweede Kamer wederom ontbonden.

Formatie

Zie Kabinet-Cort van der Linden voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Omdat er geen conflict was tussen het kabinet en de Tweede Kamer trad het zittende kabinet niet af.

Kembali kehalaman sebelumnya