De Spoorlijn Oslo - Bergen, ook wel Bergensbanen genoemd, is een spoorlijn tussen de Noorse hoofdstad Oslo en Bergen. Het is de hoogstgelegen hoofdspoorlijn in Europa. Hij gaat over de Hardangervidda-hoogvlakte tot meer dan 1200 meter boven zeeniveau.
Geschiedenis
Oorspronkelijke opzet van de Bergensbanen was de verbinding verwezenlijken tussen de belangrijkste steden Bergen en Stockholm in het verenigde koninkrijk van Noorwegen en Zweden. Reeds in 1870 waren er plannen om Bergen via een spoorlijn met de hoofdstad Oslo te verbinden. Er waren verschillende plannen ingediend voordat een besluit in het Storting, het Noorse parlement, werd genomen. Het eerste deel van het oorspronkelijke traject, van Voss tot het hoogste punt bij Finse, werd in 1894 goedgekeurd. Voor de rest van het traject volgde goedkeuring in 1898.
De bouw van het traject was zonder meer indrukwekkend te noemen. Zo moest er op hoogtes ver boven zeeniveau aangelegd worden in een regio zonder wegen bij temperaturen onder het vriespunt. De aanleg van de tunnels gebeurde hoofdzakelijk door handarbeid waarbij door een massief gesteente geboord moest worden. Voor de aanleg van bijvoorbeeld de tunnel bij Gravhals had men zes jaar nodig.
Het deeltraject van Voss naar Myrdal werd in 1906 geopend. Het gehele traject werd op 27 november 1909 opengesteld voor personenvervoer.
Koning Haakon VII zei tijdens de opening dat de Bergensbanen een meesterwerk van die tijd was.
In 1993 werd het hoogste punt van het traject, bij Taugevatn op 1300 meter boven zeeniveau, vervangen door een 10,3 kilometer lange tunnel.
Het hoogste station van het traject is nu Finse op 1222,2 meter boven zeeniveau.
De treindiensten op het traject worden verzorgd door de Norges Statsbaner (NSB).
Ongeval
Bij een botsing met een vallend rotsblok tussen Bulken en Evanger op 23 december 2005 werd locomotief El 14.2175 zwaar beschadigd en ter plaatse gesloopt.
Traject
Het traject heeft een totale lengte van circa 493 km waarvan 182 tunnels met een gezamenlijke lengte van 73 km. De langste tunnel is circa 10,6 km lang. Op het traject zijn circa 300 bruggen over rivieren en stromen. Het hoogste station is in Finse, 1222,2 meter boven zeeniveau. Het hoogste punt was Taugevatn dicht bij Finse op 1300 meter. De totale reistijd van het traject is circa 6-7 uren.
In de loop van 1996 werd het tracévoorstel van de NSB van de Ringeriksbanen door de Minister van Vervoer goedgekeurd. Dit wordt een nieuwe verbinding van Oslo via Sandvika naar Hønefoss, om de treindienst naar Bergen die nog via Drammen en Hokksund wordt gereden, te versnellen.
Bij Myrdal kan er worden overgestapt op de spectaculaire Flåmsbana naar Flåm.
Toeristische attractie
Het traject is een populaire toeristische attractie. De toeristische fietsroute Rallarvegen loopt langs de lijn.
Treindiensten
De Norges Statsbaner verzorgt het personenvervoer op dit traject met NSB Regiontog / RB treinen.
De treindienst wordt onder meer uitgevoerd met treinstellen van het type BM 73 en treinen getrokken door locomotieven van het type El 18.
De Noorse omroep NRK heeft voor het 100-jarig bestaan van deze route een filmopname gemaakt vanuit de voorzijde van een trein die het traject in de richting van Oslo aflegt. Deze documentaire van 7 uur en 14 minuten werd op 27 november 2009 uitgezonden en was een enorm succes. De film is later gepubliceerd onder een Creative Commons-licentie.[1]
De Zweedse auteur Jan Guillou beschreef in "Bruggenbouwers" (2011) uitvoerig de heroïsche aanleg van de spoorlijn Bergen-Oslo in het begin van de twintigste eeuw. De roman stond wekenlang op nummer 1 in de Zweedse bestsellerlijst, en werd intussen reeds veertien keer vertaald.
Zie Oslo Sentralstasjon voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
