|
Henri Carton de WiartHenri Victor Marie Ghislain graaf Carton de Wiart (Brussel, 31 januari 1869 – Ukkel, 6 mei 1951) (ook als "Henry" vermeld) was een Belgische politicus. Hij was Eerste Minister van 1920 tot 1921. Levensloop Graaf Carton de Wiart werd geboren in Brussel en promoveerde in 1890 als doctor in de rechten aan de ULB. Hij vestigde zich als advocaat in Brussel. Van 1895 tot 1911 was hij voor de Katholieke Partij gemeenteraadslid van Sint-Gillis. Ook was Carton de Wiart van 1896 tot aan zijn dood lid van de Kamer van volksvertegenwoordigers voor het arrondissement Brussel. Samen met figuren als Michel Levie, Jules Renkin en de broers Daens behoorde Carton de Wiart op het einde van de 19de eeuw tot de grondleggers van de christendemocratie. Hij was medestichter van de christendemocratische bladen L'Avenir Social (1891-1894) en La Justice Sociale (1895-1902). Als medestichter van de Ligue Nationale du Suffrage Universel onderhield hij ook goede betrekkingen met de christendemocratische bewegingen in Vlaanderen en Wallonië. Daarnaast was Carton de Wiart een hevig tegenstander van de regionale eentaligheid in Vlaanderen en voerde hij rond 1900 een Belgisch-nationalistische campagne.[1] Van 1911 tot 1918 was hij minister van Justitie. In deze functie was hij onder meer verantwoordelijk voor de wet op de kinderbescherming (1912) en de aanpassing inzake de taalwetgeving in rechtszaken (1913). Tijdens de Eerste Wereldoorlog, toen de Belgische regering in Le Havre resideerde, werd hij wegens zijn beleid inzake censuur, oorlogspropaganda en militaire rechtspraak en zijn francofiele relaties door de Vlaamsgezinden en de Vlaamse Beweging gewantrouwd. Van 20 november 1920 tot 16 december 1921 leidde hij als eerste minister een Nationale Unie-regering van katholieken, socialisten en liberalen. In deze regering was hij eveneens minister van Binnenlandse Zaken. Tijdens zijn bewind werd de tweede grondwetsherziening afgewerkt die begonnen was onder de vorige premier Léon Delacroix. Voor het eerst werd België een tweetalig land. Onder zijn premierschap werd eveneens een wet inzake taalgebruik in bestuurszaken goedgekeurd. Van de belofte van Carton de Wiart omtrent Nederlandstalig hoger onderwijs kwam echter niets terecht. Naderhand ging hij wel akkoord met de oprichting van Nederlandstalige faculteiten aan de Rijksuniversiteit Gent, maar hij wees een volledige vernederlandsing af. In 1918 werd Carton de Wiart benoemd tot minister van Staat. Van 1932 tot 1934 was hij minister van Arbeid, Sociale Voorzorg en Hygiëne. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in 1940 week hij als minister van Staat met de Belgische ministers uit naar Frankrijk en nam er deel aan de belangrijkste beraadslagingen van het kabinet. Hij ging echter niet mee naar Londen. Na de oorlog werd Carton de Wiart, die intussen op hoge leeftijd was, van augustus 1949 tot juni 1950 minister van Economische Coördinatie en Nationale Wederuitrusting en van juni tot augustus 1950 minister van Justitie. Henri Carton de Wiart was samen met verschillende andere leden van de familie op 6 oktober 1904 in de adelstand verheven. Op 12 maart 1922 werd hem de titel van graaf verleend, overdraagbaar bij eerstgeboorte. De Britse generaal Adrian Carton de Wiart was een neef van hem. Eretekens
PublicatiesCarton de Wiart stichtte het katholiek geïnspireerde tijdschrift voor kunst en literatuur Durandal (1894-1914). Hij beschouwde de historische roman als een goed middel voor de promotie van een nationale literatuur. Hij schreef zelf verschillende historische romans en daarnaast ook reisverhalen en literaire en politieke memoires.
Literatuur
Externe link
Nero
Voetnota
|
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}