De Kotmadam

Zie De Kotmadam (Leuven) voor het gelijknamige standbeeld in de Belgische stad Leuven.

De Kotmadam
Standbeeld De Kotmadam in Leuven, een vaste waarde in het introfilmpje van de serie
Genre	Sitcom
Speelduur per afl.	25 à 35 minuten
Bedenker	Frans Ceusters
Hoofdrollen	Katrien Devos Mark Verstraete Odilon Mortier e.a.
Regie	Acteursregie Ronnie Commissaris Jos Van Geel Beeldregie Guy Helsen Wim Feyaerts Tony Proesmans
Scenario	Frans Ceusters Siska De Lobel Johan Heselmans Paul Piedfort Sam Schürg Gerrie Van Rompaey Lydia Verbeeck e.a.
Muziek	Robert Vlaeyen
Land van oorsprong	België
Taal	Nederlands
Productie
Productie­bedrijf	R.V. Productions
Uitzendingen
Start	30 december 1991
Einde	25 juli 2024 (Streamz) Najaar 2024 (VTM)
Afleveringen	352
Seizoenen	25
Zender	VTM (seizoen 1-25) Streamz (seizoen 25)
Officiële website
(en) IMDb-profiel
(mul) TMDb-profiel
Portaal    Televisie

De Kotmadam is een Belgische komische televisieserie op de commerciële zender VTM. De serie ging van start op 30 december 1991 (dezelfde dag als de soap Familie).

De Kotmadam is de langstlopende Vlaamse komische serie, zowel in aantal seizoenen als afleveringen.^[1] De reeks laat met 25 geproduceerde seizoenen en 352 afleveringen F.C. De Kampioenen achter zich, dat stopte na 21 seizoenen en 273 afleveringen.

Katrien Devos vertolkt in de reeks de titelrol van kotmadam Jeanne. Zij en Mark Verstraete (Jef, de echtgenoot van Jeanne) zijn de enige acteurs die in alle afleveringen te zien zijn. De eerste twintig seizoenen behoorde ook Odilon Mortier (huisvriend Odilon) tot de vaste cast, maar hij kreeg gezondheidsproblemen en overleed uiteindelijk in augustus 2012.^[2] Omdat hij volgens de producenten "onvervangbaar" is, kozen ze ervoor om geen nieuwe hoofdrolspeler te voorzien. Zijn plaats in het verhaal werd doorgegeven aan een aantal vaste gastacteurs die elkaar afwisselen in de rol van goede vriend van Jef.

De serie haalt al van bij de start regelmatig de top 10 van de Vlaamse kijkcijfers.

Seizoen 22 werd in het najaar van 2016 uitgezonden. Seizoen 23 werd eind 2018 uitgezonden.^[3] Seizoen 24 werd in 2018 opgenomen, maar pas eind 2022, begin 2023 uitgezonden.^[3][4][5] Producent René Vlaeyen maakte op 29 januari 2020 bekend dat het 25ste en tevens laatste seizoen volledig werd opgenomen.^[6][7] Eind 2023, begin 2024 was het 25ste seizoen te zien op VTMGO+, sinds 25 juli 2024 op Streamz.^[8] Later dat jaar, op 30 november, werd dit seizoen ook uitgezonden op VTM.

De serie speelt zich af in de studentenstad Leuven, waar Jeanne Piens (Katrien Devos) een snoepwinkel uitbaat: Het Snoephuisje. Het winkeltje grenst aan haar huis, waarin ze een vijftal studentenkamers ter beschikking stelt. Jeanne is getrouwd met Jef Liefooghe (Mark Verstraete). Hij werkt op de plantsoendienst van de stad, maar is niet echt handig en zeker geen harde werker.

Voor huiselijke klusjes doen Jeanne en Jef vaak beroep op huisvriend Odilon Bonheur (Odilon Mortier), tevens de beste vriend van Jef met wie hij vaak gaat biljarten of vissen. Odilon is een goedgelovige cipier die in de gevangenis Leuven Centraal werkt.

De studenten die een kamer huren bij kotmadam Jeanne hebben heel diverse karakters en achtergronden, gaande van echte studiefreaks tot luie fuifbeesten.

Zie Lijst van afleveringen van De Kotmadam voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Nadat er van bij de start quasi ieder televisieseizoen een nieuwe jaargang van De Kotmadam verscheen, worden sinds 2013 minder vaak nieuwe afleveringen gemaakt en uitgezonden. Intussen worden de bestaande jaargangen wel regelmatig door VTM herhaald, vooral in het weekend. De laatste jaren zijn de herhalingen van De Kotmadam ook een vaste waarde in de zomerprogrammatie van VTM, veelal aan een tempo van vijf afleveringen per week.

De verschillende studenten draaien in het verhaal logischerwijs maar enkele jaren mee, waarna er nieuwe personages in de plaats komen. Op die manier zijn er naast Jeanne, Jef en Odilon sinds de start van de serie al 28 jongere hoofdrolspelers de revue gepasseerd. Wanneer een personage vervangen wordt, heeft dat veelal hetzelfde stereotiepe profiel als zijn/haar voorganger: de mannelijke student is ofwel 'cool' ofwel eerder verlegen en onzeker, terwijl de vrouwelijke student ofwel een aantrekkelijk uitgaanstype is ofwel verantwoordelijk en sociaal geëngageerd. Daarnaast is de vervelende studiefreak een constante waarde, dit was op het personage Ria na tot dusver steeds een man. Tot en met seizoen 15 waren er altijd vijf studenten aanwezig, sinds seizoen 16 zijn het er slechts vier.

Sommige personages duiken regelmatig op in de reeks, waaronder Jeannes hartsvriendin Mimi, verschillende collega's en hobbyvrienden van Jef en een aantal kinderen die in de snoepwinkel over de vloer komen.

De Kotmadam werd bedacht door Frans Ceusters, die de eerste seizoenen ook heel wat scenario's schreef. Andere scenaristen met een grote bijdrage aan de reeks zijn Siska De Lobel, Paul Piedfort, Sam Schürg en Lydia Verbeeck. De laatste seizoenen worden de scenario's voornamelijk geschreven door Gerrie Van Rompaey en Johan Heselmans.

De acteursregie werd twintig seizoenen lang verzorgd door Ronnie Commissaris, die ook een aantal gastrollen speelde in de reeks, onder meer een terugkerende rol als de vader van studente Betty Billen. Vanaf seizoen 21 werd hij opgevolgd door Jos Van Geel. De beeldregie was achtereenvolgens de taak van Guy Helsen, Wim Feyaerts en Tony Proesmans.

• Nominatie van Gouden Oog (1996) voor:
  • De Beste Vlaamse Comedy
  • Katrien Devos (als Jeanne Liefooghe-Piens)

• De Kotmadam gold voor de Vlaamse Media Maatschappij oorspronkelijk als tegenhanger van de populaire sitcom F.C. De Kampioenen op de toenmalige BRT. De kijkcijfers van De Kotmadam konden echter nooit die van F.C. De Kampioenen evenaren.^[7]
• De toenmalige programmadirecteurs van VTM wilden oorspronkelijk Ann Petersen en Max Schnur de rol van Jeanne en Jef laten spelen, maar de producent ging daar tegenin en koos voor de wat jongere Katrien Devos en Mark Verstraete.^[9] Petersen speelde in een van de afleveringen van het derde seizoen wel een gastrol.
• In een van de afleveringen uit het tweede seizoen neemt Jef deel aan het spelprogramma Rad van Fortuin, waarbij hij vertelt dat Het Snoephuisje, en dus ook het bovenliggende kotgebouw, zich bevindt in de Maria-Theresiastraat 54 in Leuven. In werkelijkheid bevindt zich daar een appartementsgebouw.^[10] Wanneer de voorgevel van het huis in beeld wordt gebracht, is echter steevast het huisnummer 5 te zien. Dit huisnummer wordt ook door Odilon genoemd in de eerste aflevering van seizoen 12.
• In de aflevering waarin Herman Verbruggen start met zijn terugkerende gastrol, worden enkele toespelingen gemaakt op diens jarenlange rol als Marc Vertongen in F.C. De Kampioenen. Zo gaat Jeanne ervan uit dat zijn personage Gijs - net als Marc - liever chocomelk drinkt dan bier.

• Officiële website