Jako Serbski sydlenski rum woznamjenja so powšitkownje region na wuchodźe Sakskeje a na juhu Braniborskeje, hdźež je zapadosłowjanski serbski lud domoródny.
Oficielny sydlenski rum
Oficielnje připóznaty sydlenski rum Serbow, hdźež je serbšćina jako mjeńšinowa rěč škitana je w krajnych zakonjach Sakskeje a Braniborskeje definowany. W tutym teritoriju płaća w serbskimaj zakonjomaj postajene mjeńšinowe prawa kaž na přikład serbske šule, dwurěčne wuhotowanje znamješkow a prawo, ze zarjadami w serbsce komunikować. K sydlenskemu rumej słušeja tuchwilu slědowace gmejny a gmejnske dźěle:
Sydlenski wobwod po Smolerju 1843. Z wobšěrnišej rešeršu přepytowaše Muka 40 lět pozdźišo wjetši rozsah.
Dźensniši sydlenski rum Serbow je jenož mały dźěl historiskeho serbskeho wobwoda. W 9. lětstotku wobmjezowaše so serbski teritorij přez rěku Solawy na zapadźe a rěce Bóbr a Hwizdź na wuchodźe. Kraj, kotryž serbske kmjeny wot 6. do 10. lětstotka wobydlachu a wobknježachu, wopřiješe w cyłku něhdźe 40.000 kwadratnych kilometrow wulku přestrjeń. Słowjansko-serbske kmjeny zasydlichu so w kraju wot lěta 531 po rozpadźe mócnarstwa Durinkow hač do lěta 620, do wutworjenja prěnjeho zapadosłowjanskeho wulkomócnarstwa. W tutym a slědowacym času wuwi so we wot Słowjanow wobsydlenym kraju zhromadnosć serbskich kmjenow, kotraž pak so z dalšim wuwićom chětro diferencowaše a wot spočatka 9. lětstotka na wjacore kmjeny rozpadny.
Za Łužiskej wuhrodu bydlachu Łužičenjo ze swojim husće wobsydlenym srjedźišćom mjez rěkomaj Brěšća a jeje přitokami na zapadźe a Sprjewju na wuchodźe. Najwjace sydlišćow tutoho kmjena koncentrowaše so w rěčnišćomaj Brěšće a Žraki (Schrake)-Dobry kaž tež w hornich Błótach zapadnje Choćebuza. Wokoło tutoho sydlenskeho žra eksistowachu dalše sydlišća na přikład při Małym Halštrowje, sewjernje a wuchodnje Grabina, při Neuendorfskim jězorje a při Gojacu kaž tež we wokolinje Bezkowa. Tež pola Baršća ležeše mała sydlenska kupka. Po žórłach z 9. lětstotka bydleše tehdy jenož hišće kmjen Łužičanow w kraju pozdźišeje Delnjeje Łužicy mjez rěku Dubju a lěsnym pasmom při Bóbrje.
Južnje Łužičanow, kotřiž běchu geografisce chětro wotzamknjeni, ležeše jara husće wobydleny kraj Milčanow. Milska wupřestrěwaše so w 9. lětstotku w něhdźe dwaceći kilometrow šěrokim pasmje mjez Kamjencom a Biskopicami na zapadźe a Běłym Šepcom na wuchodźe. Něhdźe wot 10. lětstotka rozšěrichu so sydlišća do Łužiskich horow, do sewjerneje hole a do kónčinow zapadnje Kamjenca a Biskopic, k Połčnicy a k srjedźnej Wjazońcy. Tež sydlenska kupka wokoło Mužakowa wosta zwoprědka izolowana.[4]
Peter Kunze, Andreas Bensch: Die Sorben / Wenden in der Niederlausitz. Ein geschichtlicher Überblick. W: Wobrazki ze Serbow . 2., durchgesehene Auflage. Domowina, Bautzen 2000 (Erstausgabe 1996), ISBN 3-7420-1668-7.
Gertraud Eva Schrage: Die Oberlausitz bis zum Jahr 1346. W: Joachim Bahlke (Hrsg.): Geschichte der Oberlausitz. 2., durchgesehene Auflage, Leipziger Universitätsverlag, Leipzig 2004 (prěni nakład 2001), ISBN 978-3-935693-46-2 (str. 55–97).
