Klukšanska cyrkej

Klukšanska cyrkej je ewangelski cyrkwinski twar w hornjołužiskim Klukšu. Wona słuži Klukšanskej wosadźe, kotraž je wot lěta 2022 zhromadnje z Njeswačidłom, Minakałom, Chwaćicami a Rakecami dźěl wulkowosady Hornjołužiska hola a haty.

Hač do druheje połojcy 20. lětstotka je so tam tež serbsce prědowało.

Jedna so wo noworomanisku žurlowu cyrkej, při čimž pochadźa barokna wěža při zapadnym boku hišće wot prjedawšeho twara z lětow 1701/02. Cyrkej dósta w lěće 1893 cyłkownje nowy napohlad a nowe wuhotowanje přez twarskeho mištra Theodora Quentina, nutřka wosebje wumolowany wjerch a z drjewom wupaženu emporu. Drjewjana klětka z postawu Jana Křćenika pochadźa pak z lěta 1702. Tež pěskowcowy wołtar bu hižo w tutym lěće w Klukšanskej cyrkwi nastajeny, pochadźa pak najskerje z Drježdźanskeje cyrkwje swjateje Sofije a je najskerje dźěło Christopha Waltera II. z 1580tych lět. Drjewjana dupa nasta w lěće 1688. Při sewjernej sćěnje nadeńdźe so narowny pomnik Franca z Nostitza z lěta 1576. Dalše epitafy steja w chórje (17. a spočatk 18. lětstotka) a we wěžowej hali (16. lětstotk) kaž tež zwonka cyrkwje.

Nad wołtarjom a pod wjerchom nadeńdźe so dwurěčny napis Česć budź Bohu we wysokosći // Ehre sei Gott in der Höhe. Na kěrchowje steji němskorěčny pomnik za padnjenych Prěnjeje swětoweje wójny z Klukšanskeje wosady kaž tež rowy wjace hač 200 němskich wojakow z poslednich dnjow Druheje swětoweje wójny.

Hižo składnostnje prěnjeho pisomneho naspomnjenja Klukša w lěće 1222 naspomni so tež tamniša cyrkej, kotraž słuša tuž k najstaršim w cyłej Hornjej Łužicy. Jako wosadnej cyrkwi přisłušachu jej 14 wsow we wokolinje.

W lěće 1737 bě farar Faber tule po namjeće hrabje Friedricha Caspara z Gersdorffa załožił łaćonsku šulu, kotraž měješe serbskich hólcow z wokoliny přihotować na gymnazij. Jako Faber šěsć lět pozdźišo zemrě, přećahny šula na hrabinski hród do Delnjeho Wujězda, tola Klukšanska wosada wostanje tež dale centrum pietizma w serbskej Łužicy.

W běhu swojich stawiznow wotpali Klukšanska cyrkej znajmjeńša trójce, a to w lětach 1680, 1792 a 1830.

Wot 1832 do 1835 skutkowaše młody Handrij Zejler jako diakon w Klukšanskej wosadźe.

1951 wotmě so Serbski ewangelski cyrkwinski dźeń w Klukšu. W lěće 1966 měješe ewangelski časopis Pomhaj Bóh w Klukšanskej wosadźe hišće 70 abonentow.^[1]

• 
  Byrgle
• 
  Nutřkowny napohlad z dwurěčnym napisom
• 
  Klětka
• 
  Wěža

Do poměrnje wulkeje Klukšanskeje wosady słušeja nimo Klukša samoho wokolne wjeski Čelchow, Kobjelń, Kupoj, Lěskej, Lichań, Nowa Wjes/Sprjewja, Połpica, Załhow a Zdźar kaž tež ewangelski podźěl Brěmjenja a Zdźěrje.

Wirth bě posledni serbski farar a wopušći wosadu w lěće 1976 dla wusydlenja do zwjazkoweje republiki. Serbske bože słužby wotměwachu so hdys a hdys hišće hač do lěta 1987 z serbskimi fararjemi susodnych wosadow.

• Cornelius Gurlitt: Klix. W: Beschreibende Darstellung der älteren Bau- und Kunstdenkmäler des Königreichs Sachsen. 31. Zwjazk: Amtshauptmannschaft Bautzen (I. Teil). C. C. Meinhold, Dresden 1908, str. 118–128. (wobšěrne wopisanje)
• Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 288.

1. ↑ Z wosadow. Pomhaj Bóh 2/1967, str. 3

 Commons: Klukšanska cyrkej – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

• Wopisanje Klukšanskeje wosady w Statistice Łužiskich Serbow Arnošta Muki (digitalizat)