Nuntempa Sejmo estas la malsupera ĉambro de la parlamento de Pollando. Ĝi konsistas el 460 anoj elektataj en rekta balotado. Laŭ la konstitucio, kvarjara oficperiodo komenciĝas je unua kunsido de Sejmo kaj finiĝas unu tagon antaŭ kunsido de sekvonta Sejmo.
voĉdonas pri malfido al ministro aŭ al tuta Registaro
konfirmas budĝeton
sejmanoj rajtas fari demandojn kaj interpelaciojn al ministroj, prezesoj de La Plej Supera Kontrolĉambro kaj de Nacia Pola Banko (demanditoj kaj interpelaciitoj havas 21 tagojn por respondi)
Jerzy Szmajdziński ankaŭ la 4-an de marto2010, laŭ la streboj de Iniciata Grupo "Esperanto por Eŭropa Unio" renkontiĝis kun d-rino Ilona Koutny kaj kun anoj de Iniciata Grupo – Edward Kozyra, Kazimierz Krzyżak, Franciszek Witucki kaj Marian Zdankowski[1].
La interparoloj temis pri egaligi Esperanton kun aliaj fremdaj lingvoj en la pola edukad-sistemo. Laŭ rakonto de partoprenantoj, li deklaris apogi la iniciativon. Bedaŭrinde la 10-an de aprilo2010 li mortis kun 95 aliaj personoj (interalie kun prezidento de Pollando, Lech Kaczyński) dum kraŝo de la prezidenta aviadilo, kiam li flugis en nacia reprezentaro al la 70-datrevenaj solenaĵoj pri la Masakro de Katyn.
Danke al la daŭraj streboj de Iniciata Grupo "Esperanto por EU" parlamentanino prof. Krystyna Łybacka la 17-an de majo 2010 faris la interpelacion en Pola Sejmo por ke Ministro de Edukado popularigu kaj disvastigu Esperanton inter polaj lernantoj.
La 19-an de junio okazis la 3-a kunsido de Pollanda Parlamenta Grupo Apoganta Esperanton (PGAE), jen la protokolo pretigita en Oficejo de Senataj Aferoj:
19-an de junio 2013 j. je la horo 17.00 en salono 182 okazis la tria kunsido de Parlamenta Grupo Apoganta Esperanton, kiun partoprenis reprezentanto de la Nacia Instituto de Kultura Heredaĵo, Vic-direktoro s-ro Bartosz Skaldawski kaj reprezentantoj de esperantista organizo ([16]).
Temo de la kunsido estis ebleco proponi al Ministerio pri Kulturo kaj Nacia Heredaĵo pere de la propono pri enskribo de la lingvo Esperanto sur la polan liston de nemateria kultura heredaĵo.
Surbaze de la aprobita rezolucio, de la Unesko-Konvencio el 2003 j., kun protekto de nemateria kultura heredaĵo, ratifita de Pollando en la jaro 2011. Lige kun tio la Pola Ŝtato alprenas sur sin la devon prilabori kaj enkonduki tutlandan kaj diversnivelan sistemon de konstanta kaj konsekventa protektado, interalie per dokumentado de la eventoj el sfero (kampo) ampleksita en la Konvencio.
Por tiu celo estis kreita speciala propon-formularo, kiu post plenumo kaj transdono, en formo de la propono, pere de la interesitoj, verigata estas de la Nacia Instituto de Heredaĵo, kiu speciale kunvokas Kapitulon por decidi pri sekvaj sortoj de la propono.
Laŭ prezentitaj dum la kunsido informoj rezultas, ke Esperantaj organizoj povas elpaŝi kun la propono kaj klopodi pri enskribo de Esperanto sur la liston de nemateria kultura heredaĵo.
Membroj de la Parlamenta Grupo Apoganta Esperanton deklaris sian helpon kaj apogon por la propono-ideo.
En dua parto de la kunsido oni priparolis komencan projekton de la konferenco dediĉita al Esperanto, planata je fino de la oktobro 2013 j. kun partopreno de la parlamentanoj, membroj de la Pollanda Registaro, eŭropdeputitoj kaj membroj de esperantistaj organizoj.
Protokolon oni pretigis en la Oficejo de Senataj Aferoj ([15], [17], [18]).
De 2013 EDE-Pollando strebas kunlabore kun Parlamenta Grupo Apoganta Esperanton (PGAE) enskribi Esperanton sur la polan liston de nemateria kultura heredaĵo. Jam novembre 2013 plenumis la pet-formularon de pola Nacia Heredaĵ-Instituto ĉe Ministerio pri Kulturo kaj Nacia Heredaĵo por enskribi Esperanton sur la polan liston de nemateria kultura heredaĵo renkontiĝante kelkfoje kun Direktoro de la Nacia Instituto de Heredaĵo s-ro Bartosz Skaldawski en la sidejo de la Instituto kaj en sidejo de pola Senato.
Jen sube estas la procedo pri la enskribo de Esperanto sur la polan liston de nemateria kultura heredaĵo kiun Joanna Cicha-Kuczyńska, la Konsilanto de Pola Ministro pri Kulturo kaj Nacia Heredaĵo en la Departemento pri la Protekto de Histori-monumentoj sendis al prezidanto de EDE-Pollando kaj samtempe deponanto de la enskribo de Esperanto sur la polan liston de nemateria kultura heredaĵoJerzy Antoni Walaszek.
„ La procedo de la enskribo sur la polan liston de nemateria kultura heredaĵo. La Konsilantaro pri nemateria kultura heredaĵo estas la institucio kiu faras opinion por Ministro pri Kulturo kaj Nacia Heredaĵo.
Simbolo de la nemateria kultura heredaĵo
La pet-skribo pri la enskribo de Esperanto sur la polan liston de nemateria kultura heredaĵo devas esti donita al la Nacia Instituto de Heredaĵo. La Instituto pritaksas la petskribojn laŭprocede kaj transdonas por la fina analizo al la Konsilantaro pri nemateria kultura heredaĵo. La Konsilantaro rekomendas por la Ministro pri Kulturo kaj Nacia Heredaĵo la petskribon pri la enskribo de Esperanto sur la polan liston de nemateria kultura heredaĵo.
La findecidas Ministro pri Kulturo kaj Nacia Heredaĵo.
Post la enskribo de Esperanto sur la polan liston de nemateria kultura heredaĵo oni povas konsideri la petskribon pri la enskribo de Esperanto sur la liston de Unesko - ekzemple la Reprezentativan Liston de nemateria kultura heredaĵo de homaro.
La taskojn de la Konsilantaro pri nemateria kultura heredaĵo priskribas la ordonitaĵo de la Ministro pri Kulturo kaj Nacia Heredaĵo el la 18a de septembro 2013. La Konsilantaro konsistas el 20 ekspertoj t.e. reprezentantoj de la NRO, scienc-medio kaj institucioj pri kulturo.
La Konsilantaro povas kreigi laborgrupojn pri la koncernaj sferoj kaj konsultiĝi de la eksteraj ekspertoj.
Subskribis: Joanna Cicha-Kuczyńska,
la Konsilanto de Pola Ministro pri Kulturo kaj Nacia Heredaĵo en la Departemento pri la Protekto de Histori-monumentoj.
Pola Ministrino pri Kulturo kaj Nacia Heredaĵo – prof-ino d-rino habil. Małgorzata Omilanowska
2014-10-31 Esperanto aldoniĝis kiel la 6-a objekto al la Pola Listo de nemateria kultura heredaĵo (vidu la aktualan liston:[20]) post la subskribo de Pola Ministrino pri Kulturo kaj Nacia Heredaĵo – prof-ino d-rino habil. Małgorzata Omilanowska (vidu la apudan foton).
Mi afable informas, ke per decido de la 31-a de oktobro 2014 Lingvo Esperanto kiel portanto de Esperanta kulturo estis enskribita en la Landan Liston de Nemateria Kultura Heredaĵo.
Kore mi gratulas al Proponantoj, kiuj akceptas defion konservi belegan kaj eksterordinaran tradicion por la sekvontaj generacioj.
Mi esperas, ke la enskribo kontribuos al promociado de nemateria kultura heredaĵo kaj al plikonsciigo de la tuta socio pri graveco de la tradicio kaj de intergeneracia kultur-transdono.
Kun vortoj de estimo
/ - /
prof-ino d-rino habil. Małgorzata Omilanowska”
La 31-an de oktobro 2014 okazis la kronigo de la streboj de PGAE kaj EDE-Pollando, kaj prezidanto Jerzy Antoni Walaszek sendis la suban leteron al Esperantio:
„ Estimataj amikoj, adeptoj kaj simpatiantoj de Esperanto, karaj esperantistoj
en Pollando kaj en la tuta mondo !
Pola Ministrino pri Kulturo kaj Nacia Heredaĵo - Bogdan Zdrojewski
Permesu anonci la epokan novaĵon de pola esperantistaro, kiu danke al la intensa kunlaboro kun Polaj Parlamentanoj de la Parlamenta Grupo Apoganta Esperanton (PGAE), Polaj Esperanto-Organizaĵoj, Pola Instituto de Nacia Kultura Heredaĵo pere de ĝia tiama Ministro, s-ro Bogdan Zdrojewski kaj fine kun helpo de landaj kaj eksterlandaj eminentaj sponsoroj i.a. Etsuo Miyoshi, ni ĝisvivis la honoron ricevi aproban subskribon de nuna Pola Ministrino pri Kulturo kaj Nacia Heredaĵo – prof-ino d-rino habil. Małgorzata Omilanowska, kiu ebligis lokigi ESPERANTON sur Polan Liston de Nemateria Kultura Heredaĵo.
La sukcesa evento, iniciatita de la prezidanto de PGAE, eminenta pola senatano prof. d-ro habil. Edmund Wittbrodt kaj eminenta Honora Membro de Pola Asocio Eŭropo - Demokratio - Esperanto - Kazimierz Krzyżak, ebligas estonte proponi ESPERANTON sur Reprezentativan Unesko-Liston de nemateria kultura heredaĵo de la Homaro.
Kiel pola deponanto de la lingvo Esperanto kaj ĝia kulturo, mi petas redaktorojn de Esperanto-gazetoj, -portaloj, -radioj kaj -televidoj,
disvastigi tutmonde la historian eventon pri enlistigo de Esperanto, la 31-an de oktobro 2014 j., sur Polan Liston de nemateria kultura heredaĵo.
↑ESPERANTO JAKO NOŚNIK KULTURY ESPERANCKIEJ Esperanto jest językiem międzynarodowym, stworzonym przez urodzonego w Białymstoku Ludwika Zamenhofa (1859-1917), który w roku 1887 opublikował podręcznik wykładający podstawy tego języka, podpisując go pseudonimem Dr Esperanto, co znaczy mający nadzieję; z czasem słowo „esperanto” przyjęło się jako nazwa samego języka.
Ten stworzony sztucznie język szybko zaczął żyć własnym życiem i stał się podstawą do konsolidacji rosnącej grupy posługujących się nim osób. W oparciu o esperanto na przestrzeni blisko 130 lat społeczność esperantystów wykształciła charakterystyczny, oparty na ideach Zamenhofa, światopogląd, a także zestaw zwyczajów, tradycji, zasób literatury, symbolikę, a nawet swoistą mitologię. Powstało i nadal funkcjonuje wiele organizacji i związków ułatwiających utrzymywanie kontaktu i wspieranie się w działaniach związanych z nauką i promocją esperanta oraz idei ogólnoludzkiego porozumienia związanych z tym językiem. Wśród esperantystów wykształciła się silna identyfikacja i więzi grupowe, które wykraczają ponad świadomość tożsamości narodowej czy etnicznej. Fakt bycia esperantystą jest równoznaczny z wyznawaniem pewnych wartości i poglądów.
Do stałych tradycji esperanckich należą doroczne Światowe Kongresy Esperanta, odbywające się co roku w innym kraju czy Artystyczne Konferencje „ARKONES” w Poznaniu. Do esperanckiej tradycji należy także pamięć o twórcy języka, dawnych środowiskach esperanckich i ich wkładzie w rozwój esperanckiej kultury. W trakcie spotkań esperanckich praktykuje się śpiewanie hymnu esperanta, wygłaszanie przemówień i opowieści wspomnieniowych czy anegdot środowiskowych. Także pogrzeby esperantystów przebiegają w charakterystyczny sposób, z pożegnaniem wygłoszonym w języku esperanto z użyciem esperanckiej flagi. Za święta esperanckie uznać można wydarzenia poświęcone Ludwikowi Zamenhofowi - dzień urodzin (15 grudnia) i śmierci (14 kwietnia).
W języku esperanto wykształciły się idiomy, zwroty i powiedzenia, które niosą w sobie wartości kultury esperanckiej i specyfiki środowiskowej. Przykładem może być sformułowanie grzecznościowe „Samideano”, tłumaczone jako „Współideowcze”. Istnieje także bogata literatura, tworzona w języku esperanto. Esperancka mitologia zawiera w sobie przede wszystkim stereotypowe wyobrażenia o roli i możliwościach esperanta, przesadne podkreślanie łatwości języka czy wiara w „fina venko” - końcowe zwycięstwo, czyli powszechne wprowadzenie esperanta w kontaktach międzyludzkich.
esperanto esperanto esperanto
Kultura esperancka obejmuje także rytuały i symbole wspólnotowe tworzące i podtrzymujące esperancką tożsamość. Symbole esperanckie to przede wszystkim godło (zielona pięcioramienna gwiazda), hymn („La Espero” - Nadzieja) i flaga oraz kolor nadziei - zieleń. Inne symbole to kontury świata (światowy zasięg języka), uścisk dłoni (przyjaźń), wieża Babel (niemożliwość porozumienia się) i drzewo oznaczające wzrost. Symbole te stosowane są na wielu przedmiotach codziennego użytku i na przedmiotach pamiątkowych.
Sformułowanie wniosku o wpis „Języka esperanto jako nośnika kultury esperanckiej” na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego zostało poprzedzone konsultacjami społecznymi, które zaowocowały wieloma głosami poparcia tej inicjatywy zarówno ze strony samych esperantystów jak i sympatyków esperanta.
Vidu ankaŭ
la artikolon pri la litovia parlamento Seimas, kies nomo havas la saman etimologion.
