|
Edvard MunchEdvard Munch (/ˈɛdvɑ:ʈ mʉŋk/; 12 d'avientu de 1863, Ådalsbruk – 23 de xineru de 1944, Ekely (en)
El pintor dicía de sigo mesmu que, de la mesma que Leonardo da Vinci estudiara l'anatomía humana y diseicionáu cuerpos, él intentaba diseicionar almes. Por ello, les temes más frecuentes na so obra fueron los rellacionaos colos sentimientos y les traxedies humanes, como la soledá (Murria), la congoxa (El Berru, seique la so meyor obra), la muerte (Muerte d'un bohemiu) y l'erotismu (Amantes, El besu). Considérase-y precursor del espresionismu, pola fuerte espresividá de les cares y les actitúes de les sos figures, amás del meyor pintor noruegu de tolos tiempos.  El Berru, realizáu en 1893, foi una de les sos obres más importantes, la idea d'esta obra va surdiendo adulces. En 1892 apunta:
BiografíaEdvard Munch nació'l 12 d'avientu de 1863 en Løten, Noruega. Fíu del médicu militar Dr. Christian Munch y la so esposa Laura Cathrine, tuvo una infancia bien difícil, yá que la so madre y la so hermana morrieron de tuberculosis cuando él yera bien nueva, y el so padre yera un home apoderáu por obsesión de tipu relixosu que finó en 1889. De too ello surdió una personalidá conflictiva y un tanto desequilibrada, qu'él mesmu consideraba la base del so xeniu. Nel añu 1879 empieza la carrera d'inxeniería, pero unos años más tarde dexar de mano la so carrera artística que-y abrió'l camín al desenvolvimientu del espresionismu, hasta que nel añu 1881 viende dos cuadros y pinta el so primer autorretratu. El pintor naturalista noruegu Christian Krohg foi un maestru esencial pa Munch qu'en gran variedá d'ocasiones correxía los sos trabayos y ayudábalu a ameyorar. Participó per primer vegada na esposición de seronda de Cristianía (Oslu) onde estableció rellaciones col círculu de lliteratos y artistes de la capital. En 1885 fixo'l primeru de los sos numberosos viaxes a París, onde conoció los movimientos pictóricos más avanzaos y sintióse especialmente atraíu pol arte de Gauguin. Visita ellí los Salones y el Louvre, que lu impresionó notablemente. Esi mesmu añu participó na Feria Mundial d'Amberes. Tres una primer influencia de la pintura impresionista y postimpresionista empieza a pintar trés de les sos obres capitales: A otru día, Pubertá y La neña enferma, la cual causa un escándalu na Esposición de Seronda d'Oslu nel añu 1886. Nun tardó en crear un estilu por demás personal, basáu n'acentuar la fuercia espresivo de la llinia, amenorgar les formes a la so espresión más esquemática y faer un usu simbólicu, non naturalista, del color, y de ende la so clasificación como pintor simbolista. Na so primer esposición individual con 110 cuadros en Oslo fixo qu'una parte del públicu aclamar con entusiasmu.  Nel añu 1890 la influencia del Neoimpresionismu nes sos obres foi bien bultable. Esi mesmu añu recibe la so segunda beca estatal. Un añu más tarde empezó a desenvolver los motivos del Frisu de la vida, ciclu pictóricu qu'inclúi munches de les sos obres más conocíes que nel so conxuntu pretenden dar una visión unitaria de la vida, dibuxa llargamente les memories personales de Munch, incluyendo la devastadora perda de la so madre, Laura Munch, y de la so hermana favorita, Sophie. Tuvo en 1892 viviendo n'Alemaña dellos años, sobremanera en Berlín, anque fixo frecuentes viaxes a Noruega y París, onde realizó numberoses esposiciones como la de Berlín, que tuvo que ser retirada pol escándalu qu'amenó y que dio pie a la creación de la Secesión Berlinesa, asociación d'artistes empobinada pol gobiernu conservador de Berlín. En 1893 entabla rellaciones cola conxusta del Gochucu negru», llugar frecuentáu polos artistes de la dómina. Esi mesmu añu pinta El berru una de les obres más importantes de Munch:
Reflexa la enfermedá, la muerte y l'obsesión relixosa qu'enllenaron la so infancia y la so mocedá como la gran mayoría de les sos obres. Ente 1894 y 1897 crea los sos primeros aguafuertes mientres sigue realizando esposiciones n'Estocolmu, Berlín y Oslo, una de les sos esposiciones con más ésitu. Col estudiu de Toulouse-Lautrec, Bonnard y Vuillard creó una serie de bocetos por aciu una téunica que puede considerase un inventu común de dambos, como yeren los bocetos d'oleu sobre papel o bien sobre tableros xuníos con cola nel que nun se trabayaba'l fondu. D'equí nun hai más qu'un pequeñu pasu escontra l'estilu dafechu nuevu que Munch desenvolvería nel Frisu de la Vida” en que destacaríamos cuadros como Pubertá, que reflexa per primer vegada una asociación ente mieu y sexualidá; Murria, serie sobre la plenitú y el fin del amor al igual que Celos. Munch termina con estos ciclos del Frisu de la Vida nel añu 1900 y empieza a esponelos en 1902 y en 1905 en Praga, intentando afigurar un terrén más tradicional. Semeyes, paisaxes y pintures d'estudiu esmolécen-y cada vegada más. En 1903 realiza la so primer esposición na Galería Cassirer en Berlín, un añu más tarde dexa los derechos de venta n'Alemaña a Cassirer de grabaos y a la Galería Cometer de Hamburgu d'oleos con delles esposiciones y toma parte nel Salon des Indépendants. Esti periodu de tiempu foi cuando Munch empezó a algamar el so ésitu como artista. Realiza numberoses esposiciones como en Copenḥague y na Galería Cassirer, tamién L'Academia de Belles Artes de Weimar pon un estudiu a la so disposición. L'añu 1905 foi duru pa Munch, yá que pasa l'iviernu curándose de neurastenia y alcoholismu.  En 1906 Max Reinhardt encargó-y un diseñu de los decoraos pa Les pantasmes y Hedda Gabler d'Ibsen, según un frisu pa un salón del so teatru en Berlín. Yá nel añu 1908 espón nel Brücke de Dresde. Na seronda del mesmu añu viaxa a Copenhague, sufriendo ellí un colapsu nerviosu. La metá del añu siguiente la pasa nun sanatoriu. En 1909 torna a Noruega y Rasmus Meyer mérca-y un gran númberu de cuadros de la so coleición, realiza una gran esposición en Oslo. Estos años fai numberosos viaxes poles sos continues crisis nervioses a pesar del so ésitu. Visitó Berlín, Francfort, Colonia, París, Londres, Estocolmu, Hamburgu, Lübeck y Copenhague. Recibió amplios honores con ocasión del so cincuentenu aniversariu yá en 1913. Años más tarde, en 1918, publica un panfletu del Frisu de la vida nel qu'inclúi les sos obres maestres. Los siguientes años Munch decide retirase un pocu, recibe numberosos honores con ocasiones del so setentenu aniversariu, una y bones una afección ocular nel añu 1930 fai-y cuasi imposible trabayar. Tuvo una mala dómina como pintor, pos el gobiernu nacionalsocialista confiscó 82 cuadros sos de los museos alemanes. Les sos pintures fueron consideraes como “dexeneraes”. La mayoría de los sos cuadros afiguraben la muerte o temes que naquella dómina resultaben bien polémicos. En 1940 cola invasión del réxime Nazi a Noruega retiráron-y munchos de los sos cuadros de les galeríes d'arte porque pensaben qu'escupuliciaben a los sos visitantes. Munch nun quería tener nengún tipu de rellación colos invasores, yá que-y consideraben un llocu. Mientres la Segunda Guerra Mundial Munch faise mundialmente conocíu y espón per primer vegada los sos cuadros nos Estaos Xuníos en 1942 en Nueva York. Por cuenta del so 80 cumpleaños ye oxetu de grandes homenaxes. A pesar del so mala traza, nel que sufre de cutio refriaos, allega a toos ellos con gran honor. Munch morrió'l 23 de xineru de 1944 na so facienda autosuficiente de Ekely, en Skøyen, pela rodiada d'Oslu. Facer tal que viviera: dafechu solo. Tres la so muerte Ekely dona a la ciudá d'Oslu el conxuntu de cuadros, grabaos y dibuxos propios qu'obraba nel so poder. Pa celebrar el centésimu aniversariu de la so nacencia, inaugurar en 1960 el Munch-Museet. Obres principales.jpg)
Munch nos museosAl morrer, mandó más de 1000 cuadros, 15 400 grabaos, 4500 dibuxos y acuareles y seis escultures a la ciudá d'Oslu, que construyó'l Muséu Munch nel barriu de Tøyen nel so honor. Les obres se costearon cola recaldación de les sales de cine de propiedá municipal, ya inauguróse en 1963. Tres el sonáu robu de El berru y Madonna, de gran resonancia internacional, reforzáronse les midíes de seguridá en 2005, de cuenta que les obres más pervalibles esíbense detrás de grandes paneles de vidriu, n'espositores que recuerden a los escaparates comerciales. Los dos cuadros citaos recuperar con desperfectos menores, y fueron presentaos provisionalmente nuna vitrina, ensin los sos marcos, p'amosar l'algame de tales daños. Munch escareció de presencia en museos d'España hasta fecha recién. Agora conócense dos obres sos: una semeya de la so hermana nel Muséu Thyssen-Bornemisza de Madrid y otra semeya (en préstamu) nel MNAC de Barcelona. Referencies
Bibliografía
Enllaces esternos
|
